Natuurinclusief bouwen is in opkomst, maar de vraag hoe we een natuurinclusieve stad aanvliegen is vaak nog een grote onbekende. In de praktijk blijft het daardoor veelal pionierswerk. Ondertussen zetten ontwikkelingen als uitbreiding en inbreiding van stedelijk gebied en verduurzaming van woningen de natuur in de stad onder druk.

Investeringen in een duurzamere woning betalen zich wel degelijk uit, blijkt uit onderzoek door Pim van Veen. Afhankelijk van de genomen maatregel kan het rendement bij doorverkoop van een huis oplopen tot ruim 13 procent. Tegelijkertijd is verduurzaming verre van prioriteit bij aankomende huizenkopers. Daar ligt een grotere verantwoordelijkheid voor makelaars, zegt Van Veen.

De trein nemen in plaats van vliegen in Europa levert op de lange termijn geen vermindering van C02-uitstoot op. Dit concluderen onderzoekers van de KU Leuven, een gerenommeerde Vlaamse universiteit. Volgens de universitaire onderzoekers heeft dit te maken met emissierechten.

Verduurzaming van Nederlandse bedrijven wordt soms ten onrechte tegengehouden door het argument van de internationale concurrentiepositie. Dit stelt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in het rapport ‘Naar een duurzame economie’, waarin de overheid adviezen krijgt over het verduurzamen van de Nederlandse economie. ‘Men verliest weleens andere vestigingsfactoren als kennis en infastructuur uit het oog’, vertelt voorzitter van de Rli, Jan Jaap de Graeff.

De vervuilende uitstoot door industrie kan grotendeels verdwijnen door belasting. Daarnaast is het belasten van luchtvervuiling praktisch uitvoerbaar. Dit is een conclusie van het Centraal Planbureau (CPB), dat onderzoek gedaan heeft naar de volgende sectoren: staal, basisplastics (ethyleen) en kunstmest.

De verwachte reductie van uitstoot van broeikasgassen door mobiliteit in 2030 zal beperkt zijn ten opzichte van de uitstoot in 2018 en (zelfs) 1990. Dit schrijft adviesorgaan en de hoogst rechtsprekende instantie van Nederland, de Raad van State, in een reactie op het Nederlandse klimaatbeleid. Het advies is mede gebaseerd op de Klimaat- en Energieverkenning 2019(KEV 2019) van het PBL.

Technisch gezien bestaat energiearmoede niet. Tegelijkertijd is er een grote groep Nederlanders die een groot deel van hun inkomen aan energie besteden en er soms voor moeten kiezen om de verwarming uit te zetten door gebrek aan geld. We moeten energiearmoede dus wel degelijk serieus nemen, schrijft Sven Ringelberg. De energieadviseur presenteert dus drie oplossingen.

Ik weet dat ik me niet populair maak met genuanceerde uitspraken over de energietransitie en klimaatverandering, schrijft Sven Ringelberg. 2019 was het jaar van de triomf van Greta Thunberg, de klimaatmarsen en ons Nederlandse Klimaatakkoord. Een artikel hoe radicale actie noodzakelijk is om de energietransitie te bewerkstelligen, lijkt dan eerder op zijn plek. Ik denk daar echter heel anders, over omdat ik resultaten wil zien die positief zijn voor de wereld.

Na de boeren trekken deze week ook de bouwers naar het Malieveld om te protesteren tegen het stikstofbeleid. De impact van stikstofcrisis wordt in veel sectoren gevoeld, maar is niet altijd even groot. Volgens ABN Amro worden bouw en vastgoed het hardst getroffen, gevolgd door de sectoren landbouw, industrie, energie en transport en logistiek.

Brainport Industries Campus in Eindhoven, Industriepark Kleefse Waard in Arnhem en Businesspark Waarderpolder in Haarlem maken dit jaar kans om de Circular Economy Award te winnen. Dat heeft de jury van de Circular Economy Award 2019 maandag bekend gemaakt.

Bedrijventerreinen zijn de ruimtelijk-economische hubs in de energietransitie. 60 procent van het energieverbruik vindt hier plaats. Er liggen dus veel kansen: voor de ruimtelijke inpassing van energiesystemen, maar ook om de realisatie van RES-afspraken gemakkelijker te maken.

Overheden en bouwinstanties hebben na de problemen met de stikstofnormen een nieuw probleem voor de kiezen gekregen. Door nieuwe regelgeving voor grondvervuiling door poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) zijn veel grondverzet- en baggerprojecten volledig stilgevallen.

Meer dan de helft van de Nederlandse kantoren is niet duurzaam genoeg om gebruikt te mogen worden vanaf 2023. Vanaf 1 januari van dat jaar moeten kantoren energielabel C hebben, maar 60 procent van de kantoren heeft dat label nu nog niet, meldt statistiekbureau Calcasa. Vier vragen over de 30 miljoen m² kantooroppervlak dat nog verduurzaamd moet worden.

De regeling Subsidie energiebesparing eigen huis (SEEH) gaat op 2 september opnieuw open. Met de regeling kunnen huiseigenaren en VvE’s subsidie krijgen voor twee of meer grote isolatiemaatregelen in hun eigen woning.

Afgelopen vrijdag maakte minister Schouten van Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit, mede namens minister Ollongren van Binnenlandse Zaken, bekend de regio Foodvalley te steunen met een impuls van 20 miljoen euro. De provincies Gelderland en Utrecht en de regiogemeenten uit de Foodvalley gaan met vele partners* aan de slag met de versnelling van de transitie naar een gezond en duurzaam voedselsysteem. In totaal investeren het Rijk en de regiopartners ruim 70 miljoen euro in de regio Foodvalley.

Stichting Steenbreek en Vakblad Groen organiseren op 17 en 18 september een studiereis naar Brugge. Een stad die wereldwijd bekendstaat om haar historische centrum, maar ook een voorbeeldstad in Vlaanderen als het gaat om haar groenbeleid. Rudi Geerardyn van de Vereniging voor Openbaar Groen (VVOG) licht in dit vraaggesprek nader toe hoe Brugge de groene parel van Vlaanderen is geworden. Geerardyn begeleidt tevens de studiereis in september. Tijd voor een introductie.

Verduurzamen van oude binnensteden is een lastig vraagstuk, want het verbouwen van monumenten is controversieel. Maar de gemeente Amsterdam, kennisinstellingen en andere instanties willen niet stil blijven zitten. Onder de noemer ‘Green Light District’ gaan zij met de verduurzaming van de Wallen en omgeving aan de slag. ‘Wij wachten niet op het warmtenet’

Voor het eerst zijn 45 grote Europese steden getoetst op hun voortgang bij het halen van de 17 Sustainable Development Goals. Oslo en Stockholm staan aan de top, maar ook de Nederlandse steden zijn aardig op weg. Den Haag, Eindhoven, Amsterdam en Rotterdam vormen de subtop.

Qbuzz en OV-bureau presenteerden op maandag 4 maart een aantal elektrische demobussen van verschillende leveranciers om een indruk te geven met welk materieel Qbuzz in december 2019 gaat rijden. Aan de vormgeving en indeling van de bussen wordt de laatste hand gelegd. Verwacht wordt dat de eerste bussen kort na de zomer geleverd worden. Dan is het zaak dat de chauffeurs de nieuwe techniek gaan leren en zullen de bussen in het straatbeeld verschijnen als er oefenritten gereden worden.

Aan de oostkant van het Texelse Den Burg komt Buurtskap de Tuunen. De eerste woonwijk in Nederland met 100 flexibele woningen van de 140 in totaal. Texel pakt het woningtekort voortvarend aan met verplaatsbare huizen. Woningen die behalve snel klaar zijn en betaalbaar, ook duurzaam, aanpasbaar én energiezuinig zijn. Een gedurfde aanpak die volgens wethouder Eric Hercules past bij de eigenzinnige Texelse aard.

Een aantal gemeenten wil experimenteren met tijdelijke erfpacht. Huiseigenaren kunnen de grond onder hun woning verkopen aan de gemeente en zo hun huis verduurzamen.

Zonnepanelen kunnen een flinke bijdrage leveren aan het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen in de stad. Maar hoe weet je nu in welke wijken je het beste kunt inzetten op zonne-energie? Onderzoek van de Universiteit Utrecht biedt handvatten.

De inzet op korte termijn van waterstof voor verwarming van de gebouwde omgeving is geen realistisch scenario, vindt Tomas Mathijsen, adviseur bij Over Morgen. ‘Waterstof gaat zeker een rol spelen in de energietransitie, maar is geen heilige graal.' 

De provincie Zuid-Holland heeft een interactieve windkaart ontwikkeld die inzicht geeft in bestaande windparken, welke parken in ontwikkeling zijn en welke locaties zijn aangewezen voor windenergie. De provincie hoopt met deze kaart meer inzicht te geven in de ontwikkeling van de Zuid-Hollandse windopgave.

Dreigende sloop van de historische spoorweggebouwen in Amersfoort leidde tot flinke bewonersprotesten. Verrassend genoeg ontwikkelde dit verzet zich tot een bewonersorganisatie met expertise op het gebied van duurzaamheid. Hoe maak je als bewonersgroep zo’n transformatie?

De nieuwe grondslag voor de stedenbouw die Ton Venhoeven vorige week via Stadszaken naar buiten bracht lijkt misschien een provocatie. Maar het is in wezen niets anders dan een pleidooi om interacties centraal te stellen in ontwerp, die aan de basis stonden van het ontstaan van onze steden. Een belangrijke boodschap.

De meeste mensen vinden het inmiddels heel normaal om afval te scheiden, maar het hergebruik van materialen en apparaten is nog niet algemeen geaccepteerd. Onderzoek van technisch dienstverlener Feenstra laat zien dat het huren van een gebruikte en gereviseerde cv-ketel voor veel huishoudens een stap te ver is.

Na de zomer breekt het conferentieseizoen weer los. Dan vertellen inspirators, coaches, kwartiermakers en pioniers weer dat het allemaal anders moet. Frans Soeterbroek - alias De Ruimtemaker - bracht een ode aan het leed dat conferentie, congres of symposium heet.

Het dorp Nagele in de gemeente Noordoostpolder gaat vijfhonderd woningen aardgasvrij maken met behulp warmteopwekking via daken en een centrale seizoensopberging. Daarvoor heeft de gemeente subsidie aangevraagd bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in het kader van de stimuleringsregeling ‘proeftuinen aardgasvrije wijken’.

Rotterdam heeft ambitieuze plannen om in 2050 een volledig circulaire stad te zijn. In het rapport ‘Rotterdam Circulair’ wordt de inzet van de stad onder de loep genomen om te komen tot een volledig circulaire economie, waarbij 3500 tot 7000 banen worden gecreëerd en een reductie plaatsvindt  in de materiaalconsumptie van 50% in 2030.

“Eén dag thuiswerken leidt tot een daling van 20% in het woon-werk verkeer.” Dit stelt de Sectortafel Mobiliteit in een bijdrage aan het Voorstel voor hoofdlijnen van het Klimaatakkoord. Maar is dit ook zo?

Elk jaar komt er in Nederland 15 miljoen m3 nieuw beton bij. Producenten, opdrachtgevers en aannemers spreken nu af om vergaand samen te werken aan duurzaamheid, van 100% recycling van materialen tot forse verlaging van de CO2-uitstoot. Vandaag tekenden zo'n 50 van de grootste spelers het Betonakkoord onder leiding van MVO Nederland.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft 75 aanvragen gekregen van gemeenten om deel te nemen aan het programma Aardgasvrije Wijken. Het ministerie wil met dit programma kennis stimuleren over het succesvol aardgasvrije maken van woonwijken.

Het plan van de corporatiekoepel om 108 miljard euro te steken in de verduurzaming van 2,1 miljoen huurhuizen is met scepsis ontvangen. Massale isolatie is daarbij het leidende principe. Vanwege de kosten van 52.000 euro per woning kun je volgens hoogleraar Peter Boelhouwer net zo goed slopen. Nu voegt ook de GGD zich bij de sceptici. Isoleren brengt gezondheidsrisico’s met zich mee. Ondertussen laat de praktijk zien dat drastische isolatie voor verduurzaming niet altijd nodig is.

De Nationale woonagenda betekent een enorme versnelling van de woningbouw. Maar gemeenten stellen verduurzaming boven snelheid, blijkt uit een onderzoek dat vakblad ROm/Stadszaken.nl en de Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling TU Delft in samenwerking met USP Marketing Consultancy uitvoerde.

De staat kondigde een aardgasverbod af, maar over een alternatief lijkt nog amper nagedacht. Stadszaken.nl loopt de mogelijkheden een voor een af. Deze week: groen waterstof. Hoogeveen is de eerste gemeenten in Nederland die een waterstofwijk wil.

De gemeente Woerden is het dure ophogen van de openbare ruimte zat en kiest voor structurele oplossingen zoals vervanging van grond door piepschuim. Woerden loopt daarin voorop, stelt bodemexpert Gilles Erkens van Deltares. Hij pleit voor meer rijkssteun rond bodemproblematiek.

Elk jaar kijk ik er naar uit: het NEPROM-congres ('Dag van de Projectontwikkeling'). En het valt nooit tegen. Zo leerde ik afgelopen donderdag dat we niet in 2050, maar al in 2030 één miljoen nieuwe huizen nodig hebben. De grote gamechanger: het Groninger gasbesluit. En drijvend wonen komt terug. Omdat het moet.

Sociaal-geograaf en minister van Nieuwenhuizen van Infrastructuur & Waterstaat vindt een luchthaven in zee een brug te ver: duur en moeilijk. Roland Goetgeluk en Rutger de Graaf stellen juist een oplossing voor die nóg een stap verder gaat. Schiphol niet alleen op zee, maar ook nog uitvoeren als drijvende luchthaven.

Keer op keer zorgen hoosbuien voor wateroverlast, zoals gisteren in Drenthe. Het programma ruimtelijke adaptatie wijst op de risico’s én de kansen. Er moet dan wel iets gebeuren in het beleid. Tot nu toe gaat het nog niet erg hard met de stresstesten die álle Nederlandse gemeenten volgend jaar moeten hebben gedaan. Op de Amsterdamse Zuidas laten gemeente en ontwikkelaars zien hoe het kan: stedelijk verdichten en tegelijkertijd rekening houden met klimaatverandering.

Na jaren geploeter blijken de Duitsers met hun Energiewende broddelwerk te hebben afgeleverd. Gedegen Nederlands vakwerk begint daarentegen vruchten af te werpen. Maar sinds het kabinet heeft besloten de gaskraan definitief dicht te draaien, lijkt de geestdrift het ook hier te winnen van de ratio die rond de energietransitie nodig is.

Apeldoorn, Deventer, Zutphen en Zwolle werken samen aan gebiedsgewijze aanpak ‘Transform’ om 40.000 woningen aardgasvrij te maken.

Almere en Purmerend zijn koplopers in het bouwen van woningen zonder aardgasaansluiting. 41 procent van de gemeenten heeft nog géén gasloos huis opgeleverd. Dat blijkt uit onderzoek van Rigo.

In delen van Limburg viel in de nacht van zondag op maandag net zoveel neerslag als doorgaans in een hele maand. Stadszaken vroeg Timo Brinkman van het Verbond van Verzekeraars in hoeverre schade als gevolg van hevige regenval nog te verzekeren is.

Onderzoeker Arjan Dekking inventariseerde het aantal initiatieven op het gebied van stadslandbouw in Almere. Zelf is hij al zo’n 20 jaar nauw betrokken bij onder meer Stadsboerderij Almere, Almeerse Weelde en is mede-initiatiefnemer van het actieprogramma ‘Lokaal Voedsel Flevoland’. ‘Door het veelzijdige karakter van deze projecten raken allerlei soorten mensen aan deze beweging verbonden.’

Nederland en België gaan samenwerken om de in Parijs gestelde doelen van tachtig tot negentig procent CO2-reductie in 2050 te halen. Dit wordt gedaan via het grensoverschrijdende samenwerkingsverband Smart Delta Resources (SDR).

Oost-Drenthe is officieel géén krimpregio, maakte de minister eind maart bekend. Daarmee loopt de regio een grijpstuiver mis, maar gaat ze niet gebukt onder de last van een stigma, stelt Hans Leeflang. ‘Als het rijk een potje maakt, roept dat loketgedrag op.’ Hij roept regio’s op kracht te putten uit eigen kwaliteit. Vijf vragen.

De gemeente Emmen heeft besloten dat leges voor energieneutraal bouwen niet meer in rekening gebracht zullen worden. Zo wil de gemeente stappen zetten naar een energieneutrale stad.

Ontwikkelaars, bouwers, makelaars én overheden slaan de handen ineen rond een ambitieuze woningbouwaanpak in Zwolle die versnelling van de bouwproductie, verduurzaming en betaalbaarheid combineert. En dat alles binnen bestaande stadsgrenzen. Betrokkenen noemen de samenwerking ‘uniek’.

De hoeveelheid neerslag die over korte periodes valt, is toegenomen. Dat blijkt uit een actualisatie van de neeslagstatistieken die het KNMI en HKV Lijn in water in opdracht van STOWA heeft uitgevoerd. De kans op wateroverlast is daarmee veel groter dan tot dusver werd aangenomen.

Sinds mijn vertrek uit ‘Den Haag’ maak ik me op mijn nieuwe leefplek in de Achterhoek druk over de openbare ruimte. Nu niet ambtshalve vanuit de overheid, maar als ondernemende burger. Ik voel me meer dan ooit verbonden met landmakers in andere gebieden in NL. En start bij deze een beweging: ‘landmakers voor een overheid met dubbele doelstellingen’.

Een financieringsmodel dat zorgt voor verregaande verduurzaming van 1,2 miljoen private appartementen in Nederland. Op donderdag 15 maart tekenden het Ministerie van Binnenlandse Zaken en diverse provincies en gemeenten uit het hele land een intentieverklaring die hier de aanzet toe geeft.

Grondstoffenschaarste en klimaatdoelstellingen maken het noodzakelijk om kringlopen in de bouw te sluiten. Maar circulair bouwen staat of valt met goed opdrachtgeverschap. Lisanne Castelein onderzocht voor haar masterscriptie hoe je als opdrachtgever circulair aanbesteedt en contracteert.

De Rotterdamse regio bouwt gestaag het potentieel aan windenergie uit. Actieve sturing door gemeenten en provincie gaat hand in hand met open minded en strategisch omgevingsmanagement. Selectieve inzet van de diverse instrumenten en het op enige wijze ‘teruggeven’ aan de omgeving zijn hier onlosmakelijk aan verbonden. Dat heeft de Gemeente Rotterdam inmiddels geleerd.

De voorwaarden voor de realisatie van duurzame ambities zijn volop aanwezig bij woningcorporaties. 83% van medewerkers van woningcorporaties weet genoeg over duurzaamheid. Dat blijkt uit onderzoek van CorporatieNL onder 762 bestuurders, managers en medewerkers van woningcorporaties, adviesorganisaties en leveranciers.