Alles over Omgevingswet

De gemeenten Haarlem en Zandvoort staan voor niet misse ruimtelijke uitdagingen: de binnenstedelijke bouw van duizenden woningen, klimaatadaptatie, de energietransitie en werken met de Omgevingswet. Voor succesvolle uitvoer is een sterke ambtelijk organisatie nodig, maar juist daar knelt het: Haarlem en Zandvoort hebben een groot personeelstekort in het fysiek domein. >>

In beschouwingen over de Omgevingswet gaat het veel over het DSO, minder over bestuurs-juridische aspecten. Terwijl ook juist die aspecten belangrijk zijn voor goede gebiedsontwikkeling, schrijft Friso de Zeeuw. Ook op dit vlak schort het, analyseert hij. Drie oplossingen zijn nodig. >>

De Omgevingswet is primair uitgedacht vanuit de planologie. Maar de wettelijke stelselherziening gaat niet alleen over ruimtelijke ontwikkeling. Integendeel. Veel regels over emissies bijvoorbeeld gaan louter over de gezondheid of milieueffecten en hebben geen enkele ruimtelijke impact. Aan de Omgevingswet ligt, kortom, nogal wat ondeskundigheid en onbedachtzaamheid ten grondslag. >>

De overheid is dienstbaar aan de burger, met ruimte voor maatwerk en hardheidsclausules bij knellende regels. Aldus de nieuwe mantra van de politiek, schrijft Friso de Zeeuw. Hij ziet parralellen tussen de Algemene Beginselen voor Behoorlijk Afwegen en het omgevingsrecht. ‘Gedegen maatwerk en afwijkingen zijn bewerkelijk en moeten uitzonderingen blijven. Net als bij uitkeringen is in het omgevingsrecht de bulk langs gebaande paden af te handelen.’ >>

  >>

De nasleep van de toeslagenaffaire kan grote gevolgen hebben voor besluitvorming over ruimtelijke plannen en investeringen. Zeker met de Omgevingswet in aantocht die participatie verplicht stelt en de recente uitspraak van de hoogste bestuursrechter die de mogelijkheden voor rechtsgang verruimt. Het allesoverheersende politieke sentiment van dit moment lijkt: de door een overheidsbeslissing benadeelde individuele burger op één. Dat kan verstrekkende gevolgen hebben voor urgente maatschappelijke kwesties met een sterke ruimtelijke impact. >>

Voor het eerst konden stedenbouwkundige en ruimtelijke ordeningsbureaus afgelopen najaar oefenen met het maken van omgevingsplannen op basis van de officiële plansoftware. Die is nog steeds niet helemaal klaar, toch kregen de marktpartijen - die driekwart van de omgevingsplannen maken - veel inzicht in waar het nog aan schort. Te veel om het nieuwe stelsel in één keer in te voeren, en dus zal dat stapsgewijs gebeuren >>

De beoogde inwerkingtredingsdatum van de Omgevingswet wordt met een half jaar verplaatst naar 1 juli 2022. Dit geeft het Rijk, gemeenten, provincies, waterschappen en uitvoeringsorganisaties meer ruimte om de implementatie van de wet op een zorgvuldige en verantwoorde wijze af te ronden. Dat meldt minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in een brief aan beide Kamers. >>

Succesvolle implementatie van de Omgevingswet is lang geen zekerheid, analyseert Friso de Zeeuw. Het DSO ligt dwars en bij gemeenten schiet de ambtelijke capaciteit tekort. Een meldpunt moet volgens hem een oplossing bieden. >>

De Raad van State oordeelt dat het niet langer nodig is om een zienswijze in te dienen bij omgevingsrechtelijke besluiten om alsnog naar de bestuursrechter te mogen stappen. Dat vergroot de democratische toegang tot de rechter, maar gemeenten krijgen een blinde vlek. Dat opent de poort voor ‘ellenlang traineren’. >>

Friso de Zeeuw en Co Verdaas verdedigen de Omgevingswet. Assistant Professor Fred Kistenkas liet zich in verschillende media kritisch uit over het naderende wettenstelsel, maar volgens Verdaas en De Zeeuw klopt zijn 'warrige betoog' van 'geen kant'. >>