Circulaire economie in de bouw

Ook in de bouw begint de verandering van een lineaire economie naar een circulaire economie door te werken. Verschillende technieken worden toegepast in het verduurzamen van de bouw. Hierbij kan gedacht worden aan cradle-to-cradle bouwen of gebruikmaken van een materialenpaspoort. Ook wordt nagedacht over de toepassing en herbestemming van beton in de circulaire economie. Hieronder staan een aantal opties die binnen de bouw een grote verduurzaming opleveren.
 

Minimaliseer materiaalgebruik

Bij de bouw van een gebouw kan op verschillende manieren materiaalgebruik geminimaliseerd worden. De simpelste manier is om geen overbodige materialen toe te voegen door een compact ontwerp te maken. Zo leidt een laag percentage geveloppervlakte ten opzichte van de vloeroppervlakte tot minder materiaalgebruik én minder energiegebruik. Daarnaast kan ingezet worden op een zo lang mogelijke levensduur van materialen. De toekomstbestendigheid en de kwaliteit van het ontwerp en materialen is daarbij van groot belang. Vaak gebeurt het dat een opgeleverd gebouw meteen door de huurder of koper wordt voorzien van een nieuwe afwerking.
 

Kies voor materialen met een lage milieubelasting

De milieubelasting of milieuprestatie kan op verschillende manieren worden verbeterd. Bij milieubelasting moet gekeken worden naar de belasting zowel tijdens het productieproces als gedurende de rest van de levenscyclus. Dit kan gedaan worden door materialen uit sloop of uit andere bronnen te gebruiken. De bij het bouwrijp maken vrijgekomen betontegels kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden op een looppad op het dak of op een binnenplaats. Er zijn diverse plaatsen waar tweedehands materialen worden aangeboden. Ook kunnen hernieuwbare materialen toegepast worden in de bouw. Deze materialen bestaan uit grondstoffen die op natuurlijke wijze steeds opnieuw beschikbaar komen. Hierbij kan gedacht worden aan bamboe, hout en vlaswol. Voor een lijst van duurzame materialen kan gekeken worden op de kennisbank Biobased Bouwen. Voor de overige materialen is het zinvol de minst milieubelastende optie te kiezen. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van Life Cycle Assesment (LCA)-profielen. Voor specifieke gebouwen zijn deze profielen vertaald in MilieuPrestatie Gebouwen (MPG)-tools. Hoe lager de berekende schaduwkosten van deze tools uitvallen, hoe lager de milieubelasting.
 

Denk na over materiaalhergebruik na de gebruiksfase

Bij een gebouw met een korte levensduur is het belangrijk om na te denken over het hergebruik na deze gebruiksfase. Een goed voorbeeld hiervan is de tijdelijke rechtbank in Amsterdam. De celdeuren komen uit een oude gevangenis, de gevelbekleding is van doek en eenvoudig te recyclen en de prefab betonnen dozen voor de cellen kunnen hergebruikt worden als kelder. Circulair bouwen wordt gemakkelijk gemaakt door verbindingen te gebruiken die na gebruik zonder materiaalschade weer opnieuw te demonteren zijn. Ook kan er een materialenpaspoort gebruikt worden, dat een overzicht geeft van de gebruikte materialen. Het verlengde van het materialenpaspoort is het Madaster, een online platform waar data van gebouwen opgeslagen kan worden. Een andere manier is modulair bouwen of het gebruik van prefabproducten en bouwen met standaardmaten.