Ten eerste is het een heel omslachtige manier om het gedrag van mensen te veranderen. Het is daarbij ook alles behalve subtiel. Mocht het echt werken is dat overkomelijk. Maar dat is het tweede: het is onbekend of de trap ook op de lange termijn positief effect heeft. De eerste paar dagen is het geluid van de trap vermakelijk, maar daarna wordt het al snel vervelend dat je bij elke stap geluid hoort. Hierdoor kan het tegenovergestelde gedrag in de hand gewerkt worden, namelijk dat mensen de trap gaan mijden en de roltrap nemen.
Een ander voorbeeld is Holle Bolle Gijs in de Efteling. Deze vrolijke prullenbak in de vorm van een mannetje vraagt vriendelijk om afval en bedankt je als je er iets ingooit. Kinderen rapen zelfs afval van de grond om weg te gooien. Dat werkt goed, in de Efteling. Maar op plekken waar mensen vaak gebruik maken van prullenbakken wordt het al snel vervelend. Zou jij een Holle Bolle Gijs op je kantoor willen hebben staan?
De gedachte dat iets leuk moet zijn om gedrag te veranderen komt ook terug in het zogenaamde gamification , de gedachte dat je gedrag kunt veranderen door hier spelelementen aan te koppelen. Soms werkt dit, maar iets dat inherent niet leuk is (bijv. afval scheiden) wordt niet ineens leuk als je er punten voor kunt verdienen. De bekendste kritiek op gamification en het leuk maken van gedrag heet dan ook chocolate covered broccoli. Iets dat vies is (broccoli) wordt niet ineens lekker door er iets lekkers (chocolade) overheen te doen.
Het gaat er dus niet om dat de aanpassing in de omgeving (de nudge) leuk is, maar effectief. Een voorbeeld van een effectieve nudge zagen wij recent op LinkedIn voorbij komen. Een bedrijf had het probleem dat hun fietsen vaak beschadigd aankwamen bij klanten. Het bedrijf besloot daarom een flatscreen op de doos af te beelden. Resultaat? 70% minder beschadigde fietsen! Tof resultaat toch? Zo zie je maar weer dat effectieve nudging ook leuk kan zijn!
