Locatie: Koninginnehoofd, Wilhelminapier, Rotterdam
Coördinaten: N 51.904311 O 4.483086
Kunstenaar: Jeff Wall
Realisatie: 2001

Dit kunstwerk op de kop van de Wilhelminapier is een monument voor landverhuizers. Hier gingen decennialang emigranten aan boord van de passagiersschepen van de Holland Amerika Lijn, om hun vaderland in de meeste gevallen nooit meer terug te zien. De vertrekhal en het kantoorgebouw van de rederij zijn ook na het beëindigen van de lijndienst op Noord-Amerika blijven staan, en hebben nieuwe functies gekregen. Het kantoorgebouw op de punt van de pier, uiterlijk praktisch onveranderd, staat nu bekend als Hotel New York. Het ruime voorplein van het hotel, direct aan de kade, is de locatie van het monument.

Jeff Walls monument op de Kop van Zuid is een lost luggage depot: een bewaarplaats voor gevonden voorwerpen. De meest evidente betekenissen van het gietijzeren beeld zijn direct te verbinden met de geschiedenis van de Wilhelminapier, de plek waarvoor de kunstenaar het heeft ontworpen en waar het in oktober 2001 is opgericht.

Het depot bestaat uit een achthoekige stellage met drie niveaus. Behalve de lantaarnpaal in het midden zijn alle onderdelen van het beeld afgietsels van bestaande voorwerpen: de koffers, tassen, dozen en plunjezakken, maar ook de balken en planken waaruit het depot is opgebouwd, de koffiebekers en de kookplaat van de beheerder en zelfs de platgedrukte colablikjes in de afvalbak.

De voorwerpen in het depot zijn afkomstig uit verschillende tijdperken, variërend van een honderd jaar oude baalzak tot een zeer recente computertas. Door alles in een matte, roestbruine kleur te laten schilderen versterkte Wall niet alleen de formele samenhang van het beeld als geheel, maar onderstreepte hij tevens de historische ontwrichting die schuilgaat achter de ogenschijnlijke letterlijkheid van de afgietsels. Tegenover het wilsbesluit om te vertrekken plaatste hij het ongewilde verlies van een koffer of tas.

Jeffrey ‘Jeff’ Wall (1946) is een Canadese kunstenaar die vooral bekend is van zijn grote cibachrome-foto’s die hij in lichtbakken presenteert en van zijn kunsthistorische teksten. Lost Luggage Depot is zijn enige beeldhouwwerk.

Dit artikel verscheen eerder in vakblad Groen van uitgeverij Elba-Rec. Meer informatie over dit unieke vakblad vindt u hier.