Voordat in 2014 het huidige station Rotterdam Centraal werd geopend, was er sprake van een turbulent ontwerpproces. Het eerste ontwerp voor het bijzondere station kwam van de Engelsman William Alsop. Ook hebben studenten van de TU Delft bijgedragen aan het ontwerp.
De architect had het idee om negen glazen gebouwen in de vorm van champagneglazen te bouwen als voorportaal van het station. In de gebouwen zou het ‘cultuurpaleis’ moeten komen. Voor treinreizigers vormen de glazen de toegangspoort tot de binnenstad en het museumkwartier.
De champagneglazen vormen echter niet het belangrijkste onderdeel van Alsops ontwerp. De zogenaamde ‘mobiliteitsknoop’ op het stationsplein is de kern van het plan. Alsop noemde het stationsplein ook wel ‘suicide square’ omdat het voor voetgangers zo gevaarlijk was door de continue stroom aan trams en bussen. De mobiliteitsknoop bestaat uit een geïntegreerde terminal voor treinen, trams, bussen en metro’s. De terminal wordt gevormd uit drie niveaus.
Het onderste niveau, een verlaagd plein, zou het Reizigersplein moeten heten: een plek van waaruit alle vervoersvormen bereikbaar zijn. Het tweede niveau bevindt zich op straatniveau en is bedoeld voor voetgangers. De derde laag van de terminal is een oplopend balkon, die een looproute vormt van noord naar zuid. Pas als er geld over zou zijn, zouden de champagneglazen gebouwd worden.
Wanneer speelde het?
Het ontwerp van Alsop werd in april 2001 gepresenteerd. In 2003 was het plan tot tweemaal toe afgewezen door het Rijk. Vele elementen, zoals het scheiden van de vervoersstromen, werden wel hergebruikt in het nieuwe ontwerp.
Hoe kwam het in de media?
Het gehele masterplan van Alsop kwam vooral vanwege de opvallende champagneglazen in het nieuws. Vele belangrijke en innovatieve aspecten raakten ondergesneeuwd door de massale aandacht voor de glazen.
Waar ging het mis?
Een gemeentelijke protestmotie van de LPF betekende het einde voor Alsops masterplan. Zo rond 2002, toen Pim Fortuyn opkwam met Leefbaar Rotterdam, werd er flink campagne gevoerd tegen het gehele stadsbestuur. Het bestuur zou alleen maar bezig zijn met het bouwen van prestigeprojecten, zonder verdere aandacht te besteden aan de veiligheid en leefbaarheid in de openbare ruimte. ‘Rotterdammers houden niet van champagne’, werd in de stad gezegd.
Het plan werd uiteindelijk in zijn geheel afgewezen omdat het te duur zou worden. De voorstellen van Alsop zouden rond de 1 miljard euro gaan kosten. Dit geld zou echter niet alleen gaan naar de vernieuwing van het station, maar ook naar de vernieuwing van het stationsplein, de Delftselaan, het Hofpleinkwartier en de boulevards. Nog steeds vond het Rijk het te duur worden. Voor het nieuwe ontwerp van Rotterdam CS werden de kosten op 409 miljoen euro geraamd.