De decentrale overheden willen hun jaarlijkse investeringen van 28 miljard inzetten voor deze opgaven. Ze vragen het nieuwe kabinet mee te investeren in nationale programma’s en knelpunten in wet- en regelgeving weg te nemen. Het is voor het eerst dat de decentrale overheden een gezamenlijk aanbod voor de kabinetsformatie doen. Op een later moment vindt ook een gesprek plaats tussen de informateur en de drie voorzitters van de koepelorganisaties.
'De gezamenlijke gemeenten, provincies en waterschappen willen met het kabinet tot nadere invulling komen van de omvangrijke en complexe opgaven op het gebied van energietransitie, klimaatadaptatie en circulaire economie. Wij hebben daartoe een ambitieuze investeringsagenda opgesteld, die met actieve steun van het rijk tot een succesvolle realisatie leidt. Gezien de versnelde klimaatverandering is de aanpak hiervan belangrijk én urgent', zo schrijven IPO, VNG en Unie van Waterschappen in hun gezamenlijke brief aan de informateur.
Maatregelenpakket
Gemeenten, provincies en waterschappen investeren jaarlijks 28 miljard in wegen, openbaar vervoer, water, natuur en de bouw van huizen, sportaccommodaties en scholen. Vanaf 2018 gaan de decentrale overheden bij de besteding van dit geld investeren in energieneutrale, klimaatbestendige en circulaire oplossingen en toepassingen. Bijvoorbeeld door bij concessieverlening voor openbaar vervoer in te zetten op emissieloze bussen, afspraken te maken met marktpartijen en woningbouwcorporaties over aardgasvrije wijken, het aanleggen van energieleverende wegdekken en subsidie beschikbaar te stellen aan inwoners voor groene daken of beplanting in plaats van tegels. Ook willen ze eigen terreinen beschikbaar stellen voor het opwekken van hernieuwbare energie en grondstoffen terugwinnen uit afval en afvalwater. Het eigen vastgoed en maatschappelijk vastgoed als scholen en sportaccommodaties is voor 2040 energieneutraal.
Suggesties voor regeerakkoord
De decentrale overheden vragen het nieuwe kabinet om de samenwerking aan te gaan en een Nationaal programma Energietransitie op te stellen. Ank Bijleveld-Schouten, voorzitter Interprovinciaal Overleg namens de 12 provincies: 'De betrokkenheid van het Rijk is belangrijk. Het is voor het eerst dat de drie decentrale overheden op deze schaal de handen ineen slaan. Daar hoort het Rijk ook bij. Het gaat om een langdurige samenwerking, waarbij we het Rijk vragen mee te financieren, daar waar nodige belemmerende regels aan te passen en een langjarige continuïteit te garanderen.' De drie medeoverheden leggen hun aanbod na de verkiezingen neer bij de formateur. 'Er is vastgelegd dat tijdens de formatie ook de medeoverheden worden gehoord door de formateur. Dan willen we zorgen dat dit aanbod op een goede manier landt in het nieuwe regeerakkoord,' aldus Bijleveld namens de drie decentrale overheden.
Gesprek informateur
Gedurende de formatie worden de drie medeoverheden ook uitgenodigd voor een gesprek met de informateur, zoals is vastgelegd in de code interbestuurlijke verhoudingen. Zij zullen de gezamenlijke investeringsagenda dan verder toelichten. Het is nog niet bekend wanneer dit gesprek plaatsvindt. De informateur spreekt dan met de drie voorzitters van de koepelorganisaties: Ank Bijleveld (voorzitter IPO), Jan van Zanen (voorzitter VNG) en Hans Oosters (voorzitter Unie van Waterschappen).
