‘Green junkies’ maken ons gezond

Ze ontwikkelt klimaatadaptieve plantgroepen die fijnstof afvangen en zuurstof teruggeven, en initieert projecten zoals Stelling van Amsterdam waar de plantgroepen tot hun recht komen.

De natuur zorgt normaliter goed voor ons, een relatie die lang niet altijd wederkerig is. We hebben geldverslindende klimaatconferenties nodig om tot een akkoord te komen. Het klimaatakkoord van Parijs geeft hoop; er werd een overeenkomst afgesloten die nu door 195 landen moet worden geratificeerd. Op 4 oktober ratificeerde Europa dit akkoord met veel publiciteit.

Nederland organiseerde in dat verband eind oktober een nationale klimaattop waarvoor ook MyEarth werd uitgenodigd. Primaire doelstelling is de opwarming van de aarde tot ruim onder de twee graden te beperken. De klimaattop moet in kaart brengen hoe wonen, werken en mobiliteit te beïnvloeden zijn. De intenties sluiten naadloos aan bij het actieprogramma van MyEarth dat al in volle gang is. Zo heeft de coöperatie nu al beschikking over een kleine 300.000 volwassen klimaatadaptieve planten. Planten die in passende samenstellingen – ensembles – kunnen worden geleverd en geplant. De groenensembles hebben hun milieuherstellende werking langs wegen, vliegvelden en industriële gebieden, maar bovenal in de vorm van decoratieve opstellingen in het stedelijk interieur, dicht bij mensen.

Unieke planten en volksgezondheid

Initiatiefnemer van MyEarth is Ton van Oostwaard. Enkele jaren geleden begon hij in zijn kwekerij te experimenteren met het veredelen van specifieke planten. Hij ontwikkelde met zijn partners teeltmethoden waarmee planten twee- tot driemaal zoveel CO2 in hout omzetten, een hoge zuurstofproductie hebben én tot vijfmaal zoveel fijnstof uit de lucht halen. Zo ontdekte hij een kweekwijze waardoor kamperfoelieplanten met een grovere beharing nog meer stof uit de lucht kunnen opnemen.

Bij een van de demonstraties van de plant ontstond de benaming ‘Green Junkie’ (aangereikt door burgemeester van Amsterdam Eberhard van der Laan), omdat de plant zogenaamd verslaafd is aan vervuilde lucht. Zo zijn er plantsoorten met unieke eigenschappen, bijvoorbeeld varianten die CO2 reduceren, ozon omvormen of stikstofmonoxide of zwaveldioxide filteren. De kas is een soort ‘kennislab’ waar steeds verder wordt gezocht naar de zuiverende vermogens van planten. Door deze klimaatadaptieve planten op grote schaal te planten in en rond stedelijke agglomeraties wordt een bijdrage geleverd aan de verbetering van de leefomgeving en de volksgezondheid. Er is zonder twijfel een directe relatie tussen sterftegevallen en luchtvervuiling. Het teveel aan fijnstof in ons stedelijk leefmilieu wordt beschouwd als de derde sterftefactor. De latentieperiode van het ziekmakende proces maakt het echter moeilijk om die verbanden te (willen) zien.

Missie van MyEarth

De coöperatie MyEarth stelt zich ten doel om groenprojecten niet alleen van bovenaf te organiseren en in te richten, maar ook bottom-up te werken. Deze intentie krijgt vorm door bij de projectuitwerking gebruik te maken van burgerparticipatie. Zo nam de wijkraad in Haarlem zelf het initiatief voor de inrichting van het eerste Nederlandse stadsplein met klimaatadaptieve planten.

Met het creëren van groene zones, zogenoemde Klimaatcoulissen®, levert MyEarth een wezenlijke bijdrage aan de verbetering van de leefomgeving in metropolen. Naar verwachting wordt het grootste effect van de groene corridors bereikt langs drukke (snel)wegen en in de directe omgeving van vliegvelden.

Projecten

De coöperatie heeft nu ruim 20 gebieden op het oog die gebaat zijn bij de unieke groenvoorziening. We lichten hier enkele uit die al gestart zijn.

De Stelling een gordel van fortificaties die in de periode 1874-1914 werd aangelegd, moest Amsterdam beschermen tegen invallen door Spanjaarden. Je zou kunnen zeggen dat het goed gewerkt heeft, want van een inval is het nooit gekomen. Nu zet MyEarth zich in om de beoogde verdedigingsgordel zo goed mogelijk te behouden, te verrijken en er een klimaatgordel van te maken. Een groene klimaatgordel als verdediging tegen klimaatverandering.

De Stelling 2.0 omvat een natuurgebied van 25.000 hectare en kan nu al worden gezien als een levende klimaatgordel rond het stedelijk gebied van Amsterdam. Idee is om de fortificaties verder met elkaar te verbinden en te verrijken met klimaatadaptief groen.

Maar dat is niet alles; de stelling heeft ons veel te bieden, naast het historisch erfgoed. Denk aan recreatie, educatie, sportieve uitdagingen en zelfs werkgelegenheid voor een inclusieve samenleving. Ten slotte kan het gebied meer van betekenis worden als toeristische attractie en daarmee de toeloop op de hoofdstad ontlasten.

Park2020 is een kantorenpark direct achter het station van Hoofddorp. Het is een internationaal bekend bedrijvenpark waar het principe van circulaire economie door de bedrijven wordt nageleefd. De bedrijven zijn gevestigd in een parkgebied met zowaar landbouwgrond en een royale kas. Te midden van het geheel is een parkcafé geplaatst waar zoveel mogelijk de opbrengsten van eigen grond worden verwerkt en bereid.

Park21 is een gebied in ontwikkeling in het zuidwesten van Hoofddorp waar recreatie, educatie en groenbeleving worden samengebracht. Er zijn nu gesprekken gaande om het gebied te voorzien van klimaatadaptieve planten. Dit is geen overbodige luxe, want het gebied van meer dan 1.000 hectare ligt direct onder een aanvliegroute van de nationale luchthaven.

MyEarth-missie

MyEarth staat open voor private en publieke partijen om het gedachtengoed van het werken aan een duurzame leefomgeving uit te breiden. De aansluiting van meer partijen maakt het initiatief sterker. Draagkracht betekent in dit verband ondersteuning van burgers, belangengroepen, beleidsmakers en beslissers die zich willen inzetten voor het behoud van onze leefomgeving.

De Stelling van Amsterdam omvat een natuurgebied van 25.000 hectare als een levende klimaatgordel rond het stedelijk gebied van Amsterdam.

Variaties van green junkies en hun effect op onze leefomgeving.

Dit artikel verscheen eerder in vakblad Groen. Klik hier voor meer informatie over dit maandblad.