‘Naast de trillingen hebben sociale en persoonlijke factoren invloed op de mate waarin mensen hinder ervaren of in hun slaap worden gestoord’, schrijft het RIVM in het rapport over de follow-up studie. ‘Mensen zijn vooral bezorgd dat de waarde van de woning daalt door de trillingen of dat deze schade aan de woning veroorzaken.’ 

Hetzelfde onderzoek is eerder al uitgevoerd in 2013. Voor het nieuwe onderzoek is een model gebruikt dat beter de blootstelling aan trillingen kan inschatten. De resultaten van dit nieuwe onderzoeken bevestigen volgens het RIVM veel eerdere constateringen.  

Vergeleken met de resultaten in 2013 is de ervaren hinder van de trillingen afgenomen, de waarschijnlijkheid van verstoorde nachtrust nam juist toe. 

Tegelijkertijd speelt een landelijke trend waarbij zowel de Nederlandse Spoorwegen als overheden aangeven ruimte rondom en boven het spoor te willen benutten voor onder andere woningbouw. 

De Rijksoverheid schrijft hierover: ‘Bij projecten die onder de Omgevingswet vallen moet ProRail onderzoek doen naar trillingen. Het resultaat van deze onderzoeken maakt ProRail bekend. Soms levert het onderzoek op dat maatregelen nodig zijn’ 

Het Rijk noemt onder andere het plaatsen van rubberen matten onder het spoor of het plaatsen van wanden ondergronds. Het gaat hierbij echter alleen om grote projecten waarbij bestaand spoor wordt uitgebreid of nieuw spoor wordt aangelegd. 

‘Bij werkzaamheden die hier niet onder vallen, is ProRail niet wettelijk verplicht onderzoek naar trillingen te doen.’ 

Het RIVM beveelt aan bij toekomstig beleid over trillingen door treinen met sociale en persoonlijke factoren rekening te houden. Voor geluid van treinverkeer bestaat wetgeving, voor trillingen door treinen niet of nauwelijks. De resultaten van dit onderzoek geven hier input voor. 

Goederenvervoer 

In het rapport is te lezen dat in totaal zo'n 126.500 mensen hinder ervaren van trillingen door vervoer over het spoor. In 2021 had ongeveer 11 procent van respondenten van 16 jaar en ouder die binnen 300 meter afstand van het spoor wonen, ernstige hinder van trillingen door treinen. 

Zij hebben last van irritatie, boosheid en onbehagen. ’s Nachts kunnen deze trillingen hun slaap ernstig verstoren, dit geeft iets minder dan 13 procent van respondenten aan.  

Vooral de trillingen van goederentreinen veroorzaken hinder en slaapverstoring. Ruim 22 procent van omwonenden klaagt over de trillingen en 18 procent geeft specifiek aan dat nachtrust verstoord wordt. 

Rond personenvervoer over het spoor wordt de relatie tussen trillingen en hinder of nachtrust minder duidelijk gelegd: de trillingen als gevolg van deze activiteit stoort 8 procent van omwonenden, waarvan 6 procent aangeeft dat trillingen de nachtrust verstoren.