Als we het hebben over bekende strategische innovaties dan hoef je in Nederland niet ver te kijken. Partijen zoals ASML en NXP hebben internationaal een belangrijke rol en zonder hun innovatieve lithografische technologie zouden veel systemen in onze samenleving niet bestaan.
Toch werd onze overheid in 2023 bruut wakker geschud door het feit dat het doorontwikkelen van innovatie niet alleen bestaat uit een commercieel component, maar dat de overheid ook aan zet is om de infrastructuur eromheen op orde te brengen. ASML gaf namelijk aan mogelijk een deel van zijn groei buiten Nederland te zoeken vanwege de knelpunten in de regio Eindhoven.
De overheid kwam snel in actie na het nieuws van ASML en onder de noemer van 'Operatie Beethoven’ werd de portemonnee getrokken om voor 2.500.000.000 euro ASML in de regio te behouden; de champagnefles kon open want innovatief Nederland was gered!
Basisscholen en woningen
Toch is hiermee niet het hele verhaal verteld. Begin januari gaf Jeroen Dijsselbloem, burgemeester van Eindhoven, een inkijkje in wat er nodig is om ASML en de aanverwante bedrijven te behouden. De komende 15 jaar heeft de regio Eindhoven 20 basisscholen, 100.000 woningen, bijpassende infrastructuur en sociale voorzieningen nodig om aan de gevraagde groei van 72.000 banen in de regio te voldoen.
Dat is de echte prijs van het behouden van innovatie in Nederland, mensen, infrastructuur en publieke dienstverlening.
Nu zul je misschien denken dat de 2.500.000.000 euro genoeg is om hier al een hele stap in te zetten, maar het geleverde bedrag valt in het niet met de verwachte ASML omzet van 60.000.000.000 euro voor 2030. En dat is alleen ASML, de totale verwachte marktomvang van de chipindustrie in 2030 ligt op 950.000.000.000 euro. Zet dat maar eens om in benodigde banen en infrastructuur.
Willen we blijven profiteren van ASML, NXP, ASM, BESI en vele andere innovatiebedrijven dan moeten we stappen durven te zetten die verder gaan dan pleisters plakken in de regio om een bedrijf te behouden.
Strategische visie
We moeten, naar mijn mening, radicaal onze strategische visie op innovatie bijstellen en profiteren van de positie die we hebben in verschillende innovatieve industrieën. Cluster nog meer de innovatieterreinen binnen regio's, maak specifieke opleidingen binnen het mbo, hbo en wo beschikbaar voor die regio's en investeer diep in infrastructuur, woningen en voorzieningen om de bedrijven te ondersteunen en mensen aan te trekken.
Als we dat doen en we zetten door dan investeren we de volgende keer geen 2.500.000.000 euro voor het behoud van een bedrijf, maar investeren we 476.025.000.000 euro in onze Nederlandse innovatietoekomst.