‘Deze pilot laat zien dat thuisbatterijen bij slim gebruik piekbelasting effectief verlagen’, zegt David Peters, CTO van Stedin. In de pilot met Fractal Energy werden de batterijen aangestuurd om specifiek de hoogste piek van de dag op het net te verlagen.

De thuisbatterijen begonnen pas met opladen op het moment dat de hoogste terugleverpiek van zonne-energie werd bereikt. Deze strategie leidde tot een gemiddelde reductie van 12,5 procent in terugleverpieken en 20 procent in afnamepieken bij de twintig deelnemende huishoudens. 

Naast de pilot werd een digitale simulatie uitgevoerd. Daarbij werden batterijen ingezet bij alle 140 huishoudens die aangesloten zijn op hetzelfde transformatorhuisje als de woningen met slimme thuisbatterijen.

Ook deze resultaten waren positief. In de simulatie werden de terugleverpieken van zonne-energie gemiddeld met 51 procent gereduceerd en de afnamepiek werd met 97 procent bijna volledig afgevlakt. 

Een kanttekening hierbij is dat de pilot plaatsvond in de zomer, waardoor de terugleverpieken overwegend hoog waren en consumptiepieken laag.  

Juiste moment voorspellen 

Doorslaggevend voor de pilot was een slim batterijschema. Dit was voorzien van voorspellingsmodellen, gebaseerd op data die door Stedin beschikbaar werden gesteld.

‘Door historische data uit het transformatorhuisje te analyseren, kon precies worden voorspeld wanneer pieken in teruglevering of afname zouden ontstaan. Hierdoor laadden en ontlaadden de batterijen op de juiste momenten en werd het net ontlast.’ 

David Peters, CTO van Stedin: ‘Daarom is het essentieel dat batterijen slim worden aangestuurd op basis van goede voorspellingen. Door slim samen te werken realiseren we een stabiel en betrouwbaar net.’

Voor de pilot werd de Flexbox-thuisbatterij van Fractal Energy gebruikt. Met een vermogen van 800 watt kan deze batterij aangesloten worden op een stopcontact en is daarmee toegankelijk voor elk huishouden.

Oproep netbeheerders 

De oproep om alleen thuisbatterijen met de juiste specifieke instellingen los te laten op het stroomnet, komt overeen met die van andere netbeheerders. ‘Zonder de juiste spelregels helpen batterijen niet actief en kunnen ze zelfs netcongestie verergeren. Door ze slim in te zetten dempen ze juist de piekbelasting’, aldus de netbeheerder. 

Netbeheer Nederland en Stedin pleiten daarom voor de volgende richtlijnen: 

  • Voorkomen van netcongestie boven handel op de onbalansmarkt. 
    Handel op de onbalansmarkt mag lokaal geen congestie verergeren. 
     
  • Aanpassing tariefstructuur voor efficiënt netgebruik. 
    Dit kan financiële voordelen van batterijen vergroten en bewust gebruik stimuleren dat het elektriciteitsnet ondersteunt. Adviesbureau Berenschot heeft dit onderzocht.
     
  • Technische oplossingen om stroomuitval te voorkomen. 
    Maak thuisbatterijen geschikt om bij noodsituaties of spanningstoename automatisch te reageren op signalen van de netbeheerder.
     
  • Afschaffing van de salderingsregeling.
    Dit vergroot de voordelen van thuisbatterijen doordat zonnepaneelbezitters worden gestimuleerd om hun eigen opgewekte energie te gebruiken. 
     
  • Verbeteren van naleving van de registratieplicht.
    Thuisbatterijen moeten verplicht worden aangemeld via www.energieleveren.nl; momenteel is slechts 40 procent geregistreerd. 
     
  • Geen stimulering voordat randvoorwaarden zijn ingevuld.
    Er moeten duidelijke voorwaarden zijn voordat subsidies en andere voordelen voor thuisbatterijen worden ingevoerd. 

Thuisbatterijen nog inefficient

Huidige thuisbatterijen voor zelfconsumptie ontlasten het stroomnet niet actief: ze laden op zodra er meer zonne-energie wordt opgewekt dan verbruikt, meestal al rond 10:00 uur ’s ochtends. 

Hierdoor zitten ze vaak al volledig vol voordat de hoogste terugleverpiek plaatsvindt tussen 12:00 en 15:00 uur. Dit zorgt er weliswaar voor dat ze niet bijdragen aan extra netbelasting, maar ze helpen ook niet om piekbelasting te verminderen.