‘De natste lente sinds 1906 resulteerde in een zwak tweede kwartaal’, aldus RMC. Daar tegenover stond een sterke zomerperiode. ‘Augustus werd de drukste maand van het jaar, dankzij uitzonderlijk warm weer.’ Ondanks deze pieken blijft het totaalbeeld voor veel steden negatief.

De traditionele koopavond op donderdag, ooit een belangrijk moment voor fysieke winkels, laat een scherpe afname zien. Het aantal bezoekers daalde gemiddeld met 19,8 procent. Volgens RMC blijven steden zoals Haarlem en Den Haag relatief stabiel op koopavonden, maar kampen steden zoals Breda en Middelburg met een duidelijke terugval.

‘Deze cijfers laten zien dat consumenten hun winkelgewoonten blijven aanpassen’, merkt RMC op. De daling van de koopavond wijst mogelijk op een blijvende verschuiving naar meer flexibel winkelen, zowel online als offline. Daarnaast speelt de beperkte openingstijd van fysieke winkels op koopavonden een rol.

Grote steden met meer dan 250.000 inwoners zagen de grootste daling in bezoekersaantallen, met een afname van 5,6 procent. Middelgrote steden daarentegen deden het relatief beter, met een daling van slechts 1,72 procent. Deze trend benadrukt dat kleinere steden en dorpen mogelijk minder gevoelig zijn voor de impact van veranderend consumentengedrag en concurrentie met online winkels.

‘Middelgrote steden lijken meer op hun omgeving gericht te blijven', stelt een expert. ‘Dit kan hen helpen een stabieler bezoekersaantal te behouden.’

Hoogtepunten in een wisselvallig jaar

Hoewel het totaalbezoek afnam, kende 2024 enkele drukke momenten. Volgens RMC was augustus de drukste maand, met name door gunstig zomerweer. De week van 22 tot 28 juli (week 30) viel samen met de zomervakantie voor alle regio’s en trok de meeste bezoekers van het jaar. Op Koningsdag, 27 april, trokken de winkelstraten de meeste bezoekers op een enkele dag, ondanks de beperkte omzetkansen voor retailers.

Het drukste tijdstip in de winkelstraten bleef zoals voorgaande jaren onveranderd: tussen 14.30 en 15.00 uur. Deze consistentie toont aan dat bepaalde gewoonten van consumenten, zoals het tijdstip van winkelen, stabiel blijven ondanks bredere veranderingen.

Toekomst detailhandel blijft onzeker

De vooruitzichten voor 2025 zijn onzeker. RMC doet geen concrete voorspellingen, maar benadrukt dat de detailhandel nog steeds te maken heeft met structurele veranderingen. Het CBS verwacht een positieve ontwikkeling in de detailhandel, voornamelijk door prijsstijgingen, maar de impact hiervan op bezoekersaantallen blijft onduidelijk.

Volgens experts zal het aantrekken van winkelstraatbezoekers een combinatie vergen van beleving, flexibiliteit en sterke lokale strategieën. Veel gemeenten en winkeliers werken aan innovatieve manieren om winkelgebieden aantrekkelijker te maken. Denk aan evenementen, meer horeca-aanbod en flexibelere openingstijden.

‘Steden moeten zich blijven aanpassen,’ stelt een woordvoerder van een groot retailplatform. ‘Het is niet alleen een kwestie van consumenten lokken, maar ook van inspelen op hun veranderende verwachtingen en wensen.’

Winkeliers onder druk

De dalende bezoekersaantallen zetten winkeliers onder druk. Vooral kleine, zelfstandige ondernemers merken de impact van afnemend voetverkeer en stijgende kosten. Steeds meer winkels moeten hun deuren sluiten, met leegstand als gevolg. Sommige gemeenten grijpen in door huurprijzen aan te passen of subsidies te verstrekken voor vernieuwende initiatieven, maar het blijft een uitdaging om leegstand structureel tegen te gaan.

Retailers worden daarnaast geconfronteerd met toenemende concurrentie van grote ketens en online platforms. ‘Het belang van een onderscheidende winkelervaring neemt toe,’ concludeert RMC. ‘Wie daar niet in investeert, loopt het risico terrein te verliezen.’