‘De woningnood in Rotterdam maakt leegstand extra pijnlijk’, aldus wethouder Wonen. ‘Daarom onderzoeken we welke maatregelen nodig zijn om leegstaande woningen weer beschikbaar te maken.’
De absolute leegstand in Rotterdam daalde tussen 2021 en 2024 van 18.333 naar 17.278 woningen, wat neerkomt op een afname van 5,8 naar 5,4 procent van de totale woningvoorraad. Ondanks deze daling blijft langdurige leegstand een zorg voor de gemeente. Meer dan de helft van de woningen die op één peilmoment leegstaat, stond een jaar eerder ook leeg.
Volgens het rapport wordt langdurige leegstand vaak geassocieerd met particuliere verhuurders met kleine portefeuilles (1-9 woningen). Hier is het leegstandspercentage gemiddeld 20 procent, veel hoger dan bij andere verhuurders. Een deel van deze woningen staat al meerdere jaren leeg.
Particuliere verhuurders domineren
De data laat volgens de onderzoekers zien dat particuliere verhuurders met 1-9 woningen niet alleen relatief, maar ook absoluut gezien de meeste leegstand veroorzaken. Van de 17.430 gemiddeld leegstaande woningen tussen 2018 en 2024, zijn er jaarlijks 6.180 in handen van deze groep. Ter vergelijking: woningcorporaties hebben een gemiddeld leegstandspercentage van slechts 4,4 procent.
Woningen van particuliere verhuurders staan vaak leeg vanwege speculatie, renovatie of langdurige juridische procedures. ‘Het is cruciaal dat we particuliere verhuurders meer aanspreken op hun verantwoordelijkheid’, aldus een gemeentelijke woordvoerder.
De leegstand verschilt sterk per gebied. Charlois en Overschie hebben de hoogste percentages, deels door grootschalige sloop- en nieuwbouwprojecten. In andere wijken, zoals Wielewaal, speelt langdurige leegstand een rol door uitgestelde renovaties.
In contrast daarmee hebben gebieden als Prins Alexander en IJsselmonde relatief lage leegstandspercentages, onder de 4 procent. Nieuwbouw in deze wijken wordt sneller opgevuld, wat wijst op een goed functionerende woningmarkt daar.
Kenmerken van leegstaande woningen
Leegstand komt relatief vaker voor bij:
- Kleine woningen tot 39 m² (23 procent leegstand);
- Meergezinswoningen zonder lift (7,7 procent);
- Vooroorlogse woningen (7,4 procent).
Vooroorlogse panden en kleine woningen worden vaak minder snel verhuurd of verkocht vanwege hun beperkte comfort en energieprestaties. Tegelijkertijd hebben woningen in het laagste prijssegment (?202.000 euro) een gemiddeld leegstandspercentage van 6,6 procent, wat wijst op vraag- en aanbodproblemen in het goedkope segment.
Het rapport wijst op meerdere oorzaken van leegstand. Naast administratieve redenen, zoals niet-geregistreerde bewoners in de Basisregistratie Personen (BRP), speelt speculatie een rol. Ook verhuurders die wachten op gunstige marktomstandigheden dragen bij aan de leegstand.
De gemeente overweegt nu diverse maatregelen, zoals een meldplicht voor leegstand en strengere handhaving op woningverhuur. ‘We willen ook in gesprek met particuliere verhuurders om gezamenlijk tot oplossingen te komen’, zegt de wethouder.
Daarnaast wordt er gekeken naar succesvolle praktijken uit andere steden, zoals leegstandsboetes en stimuleringsmaatregelen voor verhuur. ‘We moeten voorkomen dat leegstand structureel wordt’, stelt de wethouder.
