‘Atmosferische depositie, oftewel luchtverontreiniging (45 procent) en landbouw (30 procent) dragen het meest bij aan stikstofvervuiling’, haalt Hilde Niezen, directeur van Stichting Rioned uit het onderzoek. Vanuit de bron verkeer & vervoer is in 2021 ca. 10.000 ton stikstof minder naar de atmosfeer is gegaan dan in 2015.
‘Fosfaat komt voor 49 procent uit landbouw en voor 24 procent uit rioolwaterzuiveringsinstallaties. Lood wordt voornamelijk veroorzaakt door hengelsport en dakbedekking, zink door verkeer en vervoer en koper door scheepvaart. Daar waar het meest wordt uitgestoten, ligt de grootste opgave.’
Nederland ligt niet op koers om de waterkwaliteitsdoelen van de Europese Kaderrichtlijn Water in 2027 te halen. Niezen: ‘De analyse van stoffenstromen op landelijk niveau biedt een overzicht van waar schadelijke stoffen in oppervlaktewater en bodem vandaan komen.’
‘Om de problemen doelmatig aan te pakken, is het noodzakelijk de emissieregistratie te verrijken met uniforme, regionale onderzoeken, vooral voor nieuwe stoffen. Daarnaast is een gerichte aanpak nodig om de waterkwaliteit te verbeteren, met duidelijke verantwoordelijkheden per sector.’
RWI's efficiënter
Sinds 2015 is de uitstoot van de onderzochte schadelijke stoffen afgenomen, stelt Rioned. Zo wordt fosfaat nu beter verwerkt door rioolwaterzuiveringsinstallaties, wat de belasting van oppervlaktewater met 1.000 ton per jaar heeft verminderd.
Tegelijkertijd vormen nieuwe zorgwekkende stoffen zoals PFAS en microplastics een groeiend probleem, en zijn de emissieroutes van die stoffen nog niet goed in beeld, zegt Niezen. ‘Aanpak bij de bron is vaak de beste oplossing. Wat niet geloosd wordt, vormt ook geen probleem.’
Stichting RIONED is de kennisautoriteit en koepelorganisatie op het gebied van stedelijk waterbeheer. Zij signaleert uitdagingen, doen relevant onderzoek, stellen standaarden vast en agenderen. Zo bood de organisatie onlangs de Tweede Kamer nog een petitie aan met het verzoek om plastic in vochtige doekjes te verbieden.
Ook informeert de stichting over het belang van stedelijk waterbeheer.
