Ruim 1.100 inwoners maakten bezwaar tegen de plannen, net als diverse organisaties zoals Landschap Noord-Holland, Natuurmonumenten en de Natuur- en Milieufederatie Noord-Holland. In totaal waren er 1.161 zienswijzen.

De kritiek richt zich op het versoepelen van de regels voor bouwen in beschermd landschap. De partijen vrezen aantasting en verstening van waardevolle gebieden. Landschap Noord-Holland waarschuwt dat de harmonieuze verbinding tussen dorpen en het omliggende landschap hiermee verloren gaat.

De organisaties en inwoners eisen dat de huidige regelgeving van 11 woningen behouden blijft en dringen erop aan dat de provincie streng toezicht blijft houden op kleinschalige woningbouw.

'Bevordert doorstroming’ 

Volgens de provincie geeft de wetswijzigingen gehoor aan de wens van gemeenten om kleine (her)ontwikkelingen mogelijk te maken in en aan kernen en dorpslinten. Het college van Gedeputeerde Staten denkt dat het bijdraagt aan de doorstroming, leefbaarheid en het voorzieningenniveau in de gemeenten.

De voorwaarde is wel dat het om ‘straatje erbij’ gaat, en dat de woningen de bijzondere waarden van het gebied niet aantasten. Als dat wel gebeurt, gelden aanvullende voorwaarden. Er moet dan bijvoorbeeld extra aandacht zijn voor het groen in het plan.  

De wetswijziging, een plan van de coalitie BBB, VVD, PvdA en GroenLinks, werd begin november bekend gemaakt. Later, op 16 december, bleek tijdens een debat dat een ruime meerderheid van Provinciale Staten het plan voor ‘een straatje erbij’ steunt. 

De VVD is positief gestemd en verwacht Noord-Holland hiermee ‘van het slot’ te halen. Coalitiegenoot GroenLinks is minder blij, maar vertrouwt op de strenge eisen en compensatie voor behoud van natuur.

Onderbouwen en controleren 

Naast inwoners en organisaties zijn ook in de oppositie meerdere fracties kritisch op de versoepeling. ‘Dit gaat niet de woningnood oplossen,’ zei D66 fel. ‘Het lijkt erop dat het bouwwerk van ons beschermingsregime gaat instorten’, aldus de ChristenUnie. De SP sprak van een ‘catastrofale blunder.' 

De kritische partijen eisen dat de Noord-Hollandse gemeenten met een overtuigende onderbouwing komen als de kwaliteit van een gebied met ecologische, landschappelijke of cultuurhistorische waarde wordt aangetast. 

Het provinciebestuur belooft de plannen goed te controleren en ziet er bovendien op toe dat er wordt gebouwd voor groepen als starters en senioren.

Kleine bijdrage 

Noord-Holland telt 44 gemeenten, die elk kunnen profiteren van de wetswijziging. Omdat het nog steeds kleinschalige woningbouw betreft, circa 1.100 voor de hele provincie, zal het maar een kleine bijdrage leveren aan de gehele doelstelling: In Noord-Holland zijn tot en met 2030 191.000 nieuwe woningen nodig.

Per 1 januari verandert er meer voor de Noord-Hollandse woningbouw. Zo moeten gemeenten bij nieuwe projecten ook verplicht kijken naar de risico’s van klimaatverandering, zoals wateroverlast, overstromingen, droogte hitte en waterkwaliteit. Als er risico’s zijn, moeten ze bijvoorbeeld meer beplanting aanleggen.