De korte termijn regeert, terwijl sturen op de ruimtelijke inrichting van ons land juist nu een visie op, en ook beslissingen ten behoeve van, de lange termijn vragen.
In het kader van het programma STOER (Schrappen van Tegenstrijdige of Overbodige Eisen en Regelgeving) geeft het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening voorkeur aan de urgentie van het woningtekort boven het langetermijnbelang van biodiversiteit.
Het ergste is natuurlijk dat het symboolpolitiek betreft, want de sector ziet in het ontwikkelen van deze vogelverblijfsvoorzieningen geen belemmering voor de woningbouwproductie. Directeur Harwil de Jonge van Heijmans laat op LinkedIn weten dat zijn collega's gewoon doorgaan met het opnemen van nestgelegenheden in woningbouwprojecten. ‘Dat is pas STOER!’, schrijft hij.
Dit voorbeeld is slechts een symptoom van een wijdverspreide ziekte. Peter Pelzer duidt het in zijn essay ‘Verantwoordelijk voor de toekomst’, met verwijzing naar de Amerikaanse langetermijn-denker Steward Brand, als ‘temporele onkunde’. ‘Planologie is niet meer de verbinding tussen de relatief snelle en relatief langzame tempolagen (of zo je wilt: de korte en lange termijn), maar is vooral gaan meebewegen met de korte termijn.’
De zeer lezenswaardige tekst van deze kersverse hoogleraar planologie in Delft – ik ben nu al benieuwd naar zijn oratie – helpt me om nog scherper te zijn op het belang van tijd in ons vak. Ik noem het belangtijd.
Belangtijd gaat over het belang van tijd, de waarde ervan. Maar ook over welk belang we met de inzet van tijd willen dienen. Hierbij zou de langtijd ordenend moeten zijn ten opzichte van de korte termijn.
Belangtijd is, als je wilt, de samenvoeging van belangrijk en urgent en wel in die volgorde. In tijden van transitie speelt tijd een bijzondere rol omdat veranderingen tijd vergen, maar er door crises ook geregeld sprake is van urgentie.
De truc is om de crises te benutten om veranderingen ten behoeve van de lange termijn in gang te zetten. En dus niet precies andersom zoals de stoere minister van ruimtelijke ordening doet. Dat lijkt me meer irrelegent . . . je mag zelf bedenken waar dat voor staat . . .
