Concreet hebben de partijen het over het beter benutten van bestaande bouw: het splitsen van woningen of het toevoegen van een etage op een bestaand appartementencomplex, en over het veranderen van de functie van een gebouw.

De coalitie, waaronder initiatiefnemers Nationaal Renovatie Platform (NRP) en milieuorganisatie Natuur & Milieu, vraagt minister Keijzer om een aantal concrete zaken op te pakken.

  • Ontwikkel een duidelijk verbouwbeleid: zorg voor een toekomstgerichte strategie voor het verbouwen van bestaande gebouwen tot woningen.
  • Maak woningensplitsing makkelijker en financieel aantrekkelijker: vereenvoudig de regels voor het splitsen van woningen en zorg dat gemeenten dit actief ondersteunen zodat er snel meer nieuwe woningen ontstaan.
  • Maak afspraken met provincies: per provincie concrete afspraken over het realiseren van nieuwe woningen door verbouw.
  • Bevorder samenwerking voor nieuwe woonconcepten: breng overheid, woningcorporaties en bedrijven samen om innovatieve woonzorgconcepten en herbestemming van lege panden te ontwikkelen.

In het manifest benadrukken de partijen vooral dat 'verbouwen' veel kansen biedt om woningen toe te voegen. ‘De meeste gebouwen staan er al’, schrijven ze, ‘maar hebben te weinig bewoners. Door verbouwen te stimuleren en te vergemakkelijken, kan er veel meer woonruimte gecreëerd worden.’

De coalitie streeft ernaar dat in 2030 dertig procent van alle nieuwe woningen uit verbouw komt. Momenteel is dat minder dan vijftien procent.

Het manifest werd vandaag gelanceerd op het jaarcongres van het NRP. Het is ondertekend door 108 organisaties vanuit verschillende sectoren, waaronder Dura Vermeer Heyma, DGBC, ERA Contour, Federatie Ruimtelijke Kwaliteit, Kunsten ’92, Natuurmonumenten, provincie Gelderland, VNO-NCW Midden Brabant en Woonfriesland.

Transformatie neemt af 

De Woonbond, geen ondertekenaar van het manifest, meldde vandaag dat de transformatie van leegstaande kantoren en winkels naar woningen al jaren afneemt.

In 2023 ontstonden er in Nederland op deze manier 7.555 woningen. Dat is 8 procent minder dan in 2022. In 2019 ging het zelfs nog om 12.480 woningen. ‘De eerste schattingen over 2024 laten opnieuw een daling zien. Het gaat in het eerste half jaar om een schatting van 3.700 woningen.’

Net als de coalitie wil de Woonbond dat er een landelijke inzet komt om leegstaande winkels en kantoren om te bouwen tot woningen. 'Bovendien is het niet te verkopen dat leegstand en woningnood tegelijkertijd bestaan', aldus de bond.

Hoewel het aantal woningen door transformatie afnam, zijn er wel meer woningen ontstaan door het inzetten van leegstaande winkelpanden.