In het Utrechtse proefproject worden 4.225 woningen en voorzieningen zoals een school en een supermarkt aangesloten op het stroomnet. Die mogen samen niet meer dan 5 megawatt verbruiken, volgens het innovatieve contract met de aannemer en projectontwikkelaar.

Dit groepscontract is mogelijk door nauwe samenwerking tussen de gemeente Utrecht, Stedin, projectontwikkelaars en de exploitant van het warmtekoudesysteem waarmee de wijk wordt verwarmd.

Het doel van het contract is om netcongestie te voorkomen door de wijk zoveel mogelijk zelfvoorzienend te maken. De woningen en voorzieningen in Merwede worden dan ook netbewust gebouwd.

‘Met de huidige bouwnormen worden woningen gebouwd die relatief zwaar belastend zijn voor het stroomnet’, zegt regiodirecteur Warmold ten Zijthoff van Stedin. Volgens hem zijn slimme oplossingen nodig.

‘Om echt te verduurzamen en het stroomnet niet onnodig te belasten, moeten we naar een standaard waarbij de energie die een woning opwekt zoveel mogelijk zelf wordt benut.’

Piekbelasting voorkomen

In Merwede wordt piekbelasting door teruglevering van stroom uit zonnepanelen voorkomen door de elektriciteit op te slaan in een buurtbatterij. Hiermee kan de warmtepomp ‘s avonds energie leveren voor het warmtenet en kunnen elektrische auto’s op het meest ideale moment worden opgeladen.

‘Daardoor kunnen binnen dezelfde capaciteit niet alleen woningen, maar ook scholen en een supermarkt worden gerealiseerd’, aldus Ten Zijthoff.

Bewoners merken niets van deze aanpak, verzekert een woordvoerder van Stedin. Een zogeheten congestion service provider (CSP) regelt alles op de achtergrond en kan organisaties vragen om op bepaalde momenten hun stroomgebruik aan te passen.

Ruimte voor innovatie

Door dit soort contracten krijgen bouwers de vrijheid om zelf oplossingen te bedenken, zolang de wijk binnen de 5 megawatt blijft. Door in te zetten op netbewuste woningen kunnen er meer woningen worden aangesloten binnen de beperkte capaciteit van het net.

Netbewuste nieuwbouw kan op drie manieren: via ontwerpprincipes, netbudgetten of groepscontracten, zoals in Merwede. De provincie Utrecht heeft hierover afspraken gemaakt met Stedin, NEPROM en Bouwend Nederland.

Het netbudget bepaalt per woningtype de maximale warmtevraag, vanaf het ontwerp tot de installatie. Het budget is realistisch en kostenefficiënt.

Daarnaast zijn ontwerpprincipes opgesteld voor gemeenten, aannemers en ontwikkelaars, waarmee wordt gekeken welk energiesysteem het beste past bij een nieuwbouwwijk.

Wat de gemeente Utrecht en Stedin betreft, is netbewuste bouw met groepscontracten de toekomst. Om deze contracten structureel toe te passen, is echter een wetswijziging nodig, zegt Stedin. Bij Merwede is het groepscontract toegestaan, omdat het gaat om een pilot.