De wooncrisis in Nederland vraagt om dringende oplossingen, maar volgens Natuur & Milieu en het NRP ligt de focus te veel op nieuwbouw. Hun nieuwe renovatiemanifest benadrukt de noodzaak om meer gebruik te maken van bestaande woningen en gebouwen. ‘De meeste woningen staan er al’, luidt de titel, en daarmee is het uitgangspunt helder: benut wat er al is.
Met meer dan acht miljoen bestaande woningen en veel leegstaande gebouwen biedt de huidige bebouwde omgeving een groot potentieel, zo stellen de bijna honderd ondertekenaars van het manifest, waaronder bouwers, architecten, ingenieursbureaus en overheden.
Nieuwbouw stuit op steeds grotere uitdagingen, zoals ruimtegebrek, stijgende bouwkosten en een tekort aan vakmensen, aldus het manifest. Bovendien zijn grondstoffen als cement en staal schaars en belastend voor het milieu. Renovatie en verbouw bieden volgens het manifest daarom een kansrijk alternatief dat ook aansluit bij duurzaamheid en circulariteit.
Het manifest roept de overheid op om structurele ondersteuning te bieden voor renovatieprojecten, onder meer door provincies duidelijke doelstellingen te geven. Het doel is om het aandeel woningen dat via renovatie wordt gerealiseerd, in 2030 te verdubbelen naar 30 procent van de nieuw gecreëerde woonruimte.
Naast financiële ondersteuning pleiten Natuur & Milieu en het NRP voor experimenteerruimte en het opzetten van integrale wijkvisies. Hierbij gaat het niet alleen om de bouw zelf, maar ook om het versterken van sociale structuren en het creëren van toekomstbestendige, vitale leefomgevingen. In de Nota Ruimte zou daarom meer aandacht moeten zijn voor kleinschalige verdichting in steden en in dorpen. ‘En zoek dat binnen de bestaande bebouwing.’
Maak renovatie aantrekkelijker
Een van de belangrijkste aanbevelingen is om renovatie en verbouw aantrekkelijker te maken voor zowel marktpartijen als woningcorporaties en Verenigingen van Eigenaren (VvE’s).
Door verduurzaming te koppelen aan renovatie, kan een win-win-situatie worden gecreëerd waarbij de extra woningen bijdragen aan de financiering van energiebesparende maatregelen, menen de opstellers van het manifest.
Met dit manifest hopen de initiatiefnemers de politiek en de bouwsector te bewegen tot een andere manier van denken en handelen. ‘Om het huidige verbouwtempo te versnellen, roepen we de minister op om samenwerkingen te ondersteunen en vooral te stimuleren met maatwerk-maatregelen, om zo belemmeringen aan te pakken', aldus de ondertekenaars.
