Uitkomsten van het onderzoek
De Monitor Burgerparticipatie 2016 laat een stabiel beeld zien van het burgerparticipatiebeleid van gemeenten:
- Het niveau van participatie en de mogelijkheden voor inwoners om te participeren zijn ten opzichte van twee jaar geleden gelijk gebleven.
- 86,2% van de gemeenten maakt in het collegeprogramma afspraken om de participatie van burgers te bevorderen, dat percentage is ongeveer gelijk aan de vorige periode.
- Ruim 70% van de geënquêteerde gemeenten beschikken over een verordening burgerinitiatief, maar inwoners maken, net als twee jaar geleden, weinig gebruik van de formele instrumenten van burgerparticipatie zoals het burgerinitiatief of het referendum.
- Informeel worden er meer ideeën en initiatieven ingediend. In ruim 85% van de gemeenten komen burgers met ideeën en initiatieven naar de gemeente voor ondersteuning. De gemeente biedt meestal ondersteuning in de vorm van deskundig advies en via financiële ondersteuning (subsidies).
Participatieniveau vaak niet meer dan ‘raadplegen’ of ‘adviseren’
Om burgers te betrekken bij beleid en besluitvorming hebben gemeenten een duidelijke voorkeur voor methoden waarbij in principe iedereen mee kan doen en die een participatieniveau hebben van ‘raadplegen’ en/of ‘adviseren’. De participatieniveaus ‘coproduceren’ en ‘meebeslissen’ zijn niet vaak aan de orde.
Participatief begroten neemt af
Gemeenten hebben hun inwoners in de afgelopen twee jaar minder betrokken bij het opstellen van de gemeentelijke begroting. In 2014-2015 gebeurde dat in 43,1% van de gemeenten, in 2012-2013 was dat 58,8%. Een groot deel daarvan ging niet verder dan het niveau van informeren of inspreken tijdens de raadsvergadering of begrotingscommissies.
Monitor Burgerparticipatie
In 2009 zijn ProDemos - Huis voor democratie en rechtsstaat en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties begonnen met het uitvoeren van de tweejaarlijkse Monitor Burgerparticipatie. De monitor heeft tot doel meer informatie te verschaffen over de inspanningen en resultaten van gemeenten op het gebied van burgerparticipatie. De editie van 2016 beschrijft de stand van zaken in de periode 2014-2015 en maakt een vergelijking met uitkomsten uit eerdere onderzoeken.
Het complete rapport leest u hier.
Meer leren over burgerparticipatie? Bezoek het Landelijk Congres Openbare Ruimte.
