Met 52 procent van de stemmen kreeg de Hans de Riesstraat de voorkeur boven drie andere Nederlandse inzendingen. Daarmee mag Alkmaar Nederland vertegenwoordigen bij de Europese prijs, waar twaalf andere landen aan meedoen.

In tegenstelling tot andere jaren mocht dit jaar het publiek de Nederlandse winnaar kiezen. Dat gebeurde via een poll op LinkedIn.

De inmiddels groene straat was nog niet zo heel lang geleden vooral grijs. ‘De behoefte om dit aan te pakken kwam vanuit de bewoners en omwonenden zelf’, vertelt projectleider Paul Weidema van Stadswerk072, verantwoordelijk voor het beheer van de openbare ruimte. ‘Daarop hebben wij dit project als prioriteit bestempeld.’

Begin dit jaar ging het terrein op de schop. Ongeveer 1500 vierkante meter aan straat ging open en de stenen werden vervangen door groen. Ook de grote ronde vijver aan de straat, met bestrating dat deed denken aan een amfitheater, is nu omhuld door een verbreed groen lint.

Regenpijpen losgekoppeld 

De vernieuwde straat blinkt met name uit door het klimaatadaptieve ontwerp. Waar eerst nog drie trottoirs parallel aan elkaar liepen, heeft de middelste plaatsgemaakt voor een wadi. Twee schuingelegen beplante velden zorgen dat overtollig water bij piekbuien wordt opgevangen en wegzakt.

De regenpijpen aan de huizen zijn losgekoppeld van het riool, zodat het water doorstroomt naar de wadi, het veldje of door naar de grote vijver. Ook zijn er 23 straatkolken verwijderd. Gekleurde reliëftegels laten zien waar het water kan stromen, zodat wandelaars geen natte voeten krijgen.

Verder zijn er 33 nieuwe bomen geplant en zijn de groene vlaktes ingezaaid en beplant met bloembollen. Ook in de vijver is langs de oever beplanting aangelegd. Het is de bedoeling dat watervogels zich aangetrokken voelen om hier te nesten.

Onderhoud door bewoners

Bij het project zijn de buurtbewoners, zowel eigenaren als huurders, betrokken geweest. Zij hebben geholpen met de keuze voor de inheemse beplanting en lieten hun regenpijpen afkoppelen.

'De bewoners waren erg enthousiast en werden daarbij vertegenwoordigd door een buurtvereniging', vertelt Weidema. Via bijeenkomsten zijn ze ingelicht over de werking en het belang van het klimaatadaptieve ontwerp. ‘Slechts twee of drie bewoners hebben hun regenpijp niet laten afkoppelen', vertelt Weidema.

De bewonersvereniging heeft groene onderdelen ‘geadopteerd’ die ze onderhouden. In het bijzonder negen pilaren die zijn vergroend met verschillende soorten klimplanten. ‘De bewonersvereniging juichte hun beheersrol zelfs toe', zegt Weidema. Het onderhoud vraagt minimale begeleiding van Stadswerk072.

‘De Hans de Riesstraat is een schoolvoorbeeld van een succesvol vergroeningsproject', zei Jasper Nieuwenhuizen, wethouder Openbare Ruimte eerder.

‘Dankzij het vakmanschap van Stadswerk072 en de betrokkenheid van de bewoners staat hier nu iets dat er niet alleen mooi uitziet, maar ook heeft bewezen dat het functioneert bij het afvoeren van overtollig regenwater.’

Het project ontving een certificaat van NL Greenlabel. Dit zijn labels voor projecten die een gezonde en duurzame leefomgeving creëren. Projecten worden hierbij onder andere beoordeeld op basis van het ontwerp, aanleg en onderhoud, energie en klimaat, bodem en water en biodiversiteit.

De nieuwe wadi aan de Hans de Riesstraat. Foto: Erik Boschman

 Al 50.000m2 vergroend 

De drie andere Nederlandse inzendingen waren: Wonderwoods in Utrecht (23 procent van de stemmen), het Burgemeester Geukerspark in Helmond (20 procent) en het hoofdkantoor van Belsimpel (6 procent).

Vanaf volgende week gaat Alkmaar de strijd aan met andere nationale winnaars. In december wordt de Europese top drie bekend gemaakt. Op 29 januari volgt op de tuinbouwbeurs IPM in Essen de bekendmaking van de winnaar.

De prijs is een initiatief van de European Nurserystock Association (ENA) samen met boomkwekerijorganisaties in dertien Europese landen.

In 2022 won de gemeente Alkmaar ook de Nederlandse prijs, en toen zelfs de Europese titel in Parijs. De Noord-Hollandse stad ontving veel lof voor haar vergroeningsprogramma, met verschillende groene transformaties en het betrekken van bewoners.

Het programma had tevens de ambitie om 50.000 vierkante meter te vergroenen in zeven jaar tijd. Verschillende terreinen en (winkel)straten werden daarvoor opengebroken. Mede door het project Hans de Riesstraat is dat doel vroegtijdig al gehaald.