De prijs van vervoer is in de periode 2015-2023 met bijna 30 procent gestegen, zeggen de onderzoekers van het Nibud, dat in opdracht van de Mobiliteitsalliantie onderzoek deed. Ze berekenden hoeveel geld gezinnen gemiddeld moeten besparen om het vervoer te kunnen betalen.
Dat ligt het hoogst bij gezinnen die buiten de stad wonen. Daar komt een gezin met modaal inkomen en twee kinderen tot wel 475 euro per maand tekort voor noodzakelijke reizen.
Voor een gezin met drie kinderen loopt dat op naar 853 euro per maand. Stellen zonder kinderen komen 210 euro tekort. Voor gezinnen in zeer stedelijke gebieden zijn de tekorten respectievelijk 241 euro, 467 euro en 126 euro.
De Mobiliteitsalliantie noemt drie richtingen om de tekorten aan te pakken.
- De mogelijkheden voor reiskostenvergoeding moeten beter worden geregeld. ‘Bij met name de lage inkomens in ons land is een vergoeding voor de reiskosten voor woon-werkverkeer niet standaard.
Werkgevers kunnen beter gebruik maken van fiscale voordelen die er zijn. Niet alleen voor de auto, motor en ov, maar ook voor fiets en scooter.
- Breng wonen, werken en voorzieningen dichter bij elkaar, wat leidt tot besparing op reisafstanden en reiskosten. ‘Dit is een taak voor overheden. Het dichter bij elkaar brengen van voorzieningen is bovendien goed voor de vermindering van CO2-uitstoot.’
- Maak kosten van mobiliteit beter inzichtelijk. ‘Niet iedereen heeft scherp wat mobiliteit kost en welke keuzes hierin te maken zijn. Informatie is er genoeg, maar nog niet in de volle breedte toegankelijk en overzichtelijk.’
De Mobiliteitsalliantie wijst erop dat zij samen met hun partners hierin een rol spelen.
‘Toegang tot betaalbare mobiliteit is een randvoorwaarde om deel te kunnen nemen aan de samenleving', zegt Marga de Jager, voorzitter van de Mobiliteitsalliantie. ‘Of dat nu is om naar werk of een sollicitatie te gaan, een ouder te bezoeken om mantelzorg te verlenen of om kinderen naar de sportclub te brengen.’
Volgens De Jager toont dit onderzoek aan dat grote groepen Nederlanders mobiliteit niet meer kunnen veroorloven en hier steeds vaker moeilijke afwegingen in moeten maken. ‘Onze samenleving is hiervan de verliezer.’
Die stijging van vervoerskosten (30 procent in negen jaar tijd) is iets hoger dan de inflatie van 26 procent. Eerder was al bekend geworden dat 10 procent van de Nederlandse bevolking – vaak huishoudens met lagere inkomens – grote problemen ervaart met vervoer. Uit het onderzoek blijkt nu dat die groep veel groter is.