‘Steden lijken gepland te zijn, maar in werkelijkheid bestaan ze uit lagen van onafgemaakte plannen. Alles wat we aan een stad toevoegen, draagt bij aan deze lagen.’ Dat geldt ook voor de lagen van 'slimheid' die we aan een stad toevoegen, betoogt Eskelinen, die jarenlange ervaring heeft met smart cities en datagedreven werken.

'De eerste golf van zogenoemde slimme steden werd verkocht als het idee van een stad als een machine, waarvoor je een besturingssysteem kunt ontwikkelen. Maar de stad, dat zijn wij.'

'De stad is een organisme. Steden groeien, en ja, we kunnen die groei sturen, maar we kunnen het niet volledig beheersen. Elke technologische innovatie die we naar steden brengen, moet hiermee rekening houden.'

Vooroordelen versteken ai

Een belangrijk punt van zorg is hoe ai onze eigen vooroordelen kan versterken. 'AI spiegelt ons terug naar onszelf', legde hij uit. Hij benadrukte dat ai-systemen, vooral die gebaseerd op kansmodellen, niet altijd waarheid van leugen kunnen onderscheiden.

Als voorbeeld noemde hij een geval waarbij een ai-systeem in Chicago risico-inschattingen maakte die raciale vooroordelen bevatten. ‘Omdat er vooroordelen zitten in de dataset van de politie van Chicago, spiegelt ai terug wat je erin stopt, en onze data is onvolledig’, aldus Eskelinen op het congres ai in de Stad van de gemeente Breda en de Future Cities Foundation.

‘AI kan onderliggende vooringenomenheden in data terugspiegelen, wat kan leiden tot vertekende of onrechtvaardige uitkomsten’, waarschuwde hij.

Daarnaast is er een mate van onvoorspelbaarheid. 'Zelfrijdende auto's blijven crashen in de echte stedelijke omgeving omdat, ongeacht hoeveel algoritmische technologieën we gebruiken, ze nooit slim genoeg zijn om het onvoorspelbare gedrag te evenaren van mensen die vreemde dingen doen in onze steden.'

Ook mist voorspelbaarheid bij mensen. ‘We blijven stedelijke planners verrassen met de manier waarop we onze steden gebruiken.’ Als voorbeeld geeft hij stations, waar wachtruimten inmiddels als werkplek worden gebruikt.

Positieve inzet ai

Ondanks deze uitdagingen, biedt ai ook kansen voor steden, zegt Eskelinen. ‘Hoe kan ai dan wel worden gebruikt in de stad? Onder meer door muren te slechten in organisaties. ’Technologie en ai zullen onze steden echt uitdagen om onze silo's te doorbreken.' Hij verwees daarbij naar succesvolle samenwerkingen uit Londen en Helsinki.

Ai kan werknemers ook gelukkiger maken, aldus de directeur. ‘Mensen hoeven minder saaie, routinematige taken uit te voeren en kunnen meer interessante werkstromen volgen door gebruik te maken van deze technologie.’

Voor steden kan dit bijvoorbeeld service-optimalisatie betekenen, door chatbots in te zetten voor het beantwoorden van routinevragen. Ook kan ai worden ingezet voor complexe analyses van luchtfoto’s en satellietdata. 

‘Een voorbeeld is een nieuwe tool van Google die het risico en de veranderingen in temperatuur en hitte-impact weergeeft voor steden met een zeer warm klimaat.’

Aanbevelingen voor stadsbesturen

Stadsbesturen en beleidsmakers die met ai aan de slag willen, raadt Eskelinen aan om proactief en strategisch om te gaan met technologische innovaties, met de focus op het welzijn van de inwoners en de duurzaamheid van de stedelijke omgeving.

'Vertrouw op het proces, ontwikkel herhaalbare manieren om technologie en ai te begrijpen, en zorg ervoor dat je de data en software in je bezit hebt.'

Bekijk zijn presentatie: