Met het wetsvoorstel versterking regie op de huisvesting krijgen overheden bestuurlijke instrumenten om hun grip op volkshuisvesting te verstevigen. Het gaat om regie op aantallen woningen en locaties, op betaalbare woningen en een evenredige verdeling daarvan en om het verstevigen van lokale prestatieafspraken. 

Daarnaast voorziet het wetsvoorstel, begin maart nog door de vorige minister van BZK Hugo de Jonge ingestuurd, in versnelde behandeling van beroepen tegen besluiten van zwaarwegend maatschappelijk belang door de bestuursrechter. 

Zo staat in het voorstel dat er voortaan nog beroep in één instantie mogelijk is en een uitsprakentermijn van zes maanden.

Het doel van het wetsvoorstel is uiteindelijk om veel nieuwe woningen te bouwen, de regie terug bij de overheden en uiteindelijk het terugdringen van het woningtekort. VNG kan zich vinden in deze doelen en zal dat ook delen in een rondetafelgesprek op 25 september.

De vereniging ziet in het voorstel tien punten die verbeterd kunnen worden:

  1. Er moet meer betaalbaar gebouwd worden
    Deze wet zou ervoor kunnen zorgen dat ontwikkelaars, bouwers, provincies en gemeenten aan deze doelstelling worden gehouden.
     
  2. 30 procent sociaal in de woningvoorraad wordt niet bereikt
    Dertig procent is opgenomen in de Nationale woon- en bouwagenda en in de 35 woondeals. In het wetsvoorstel is het streven volgens VNG afgezwakt naar het ‘landelijke gemiddelde’, momenteel 26 procent.
     
  3. Solidariteit tussen gemeenten nodig
    Het wetsvoorstel regelt solidariteit tussen gemeenten als het gaat om sociale huur en de VNG wil dat de wet op dit punt niet wordt aangepast.
     
  4. Balans tussen woningzoekenden nodig
    Voorkom dat er te veel urgentieverklaring worden afgegeven en dat mensen zonder urgentie ook zicht houden op een woning, aldus VNG.
     
  5. Huisvesting van arbeidsmigranten niet geborgd
    Er zijn meer woningen nodig voor arbeidsmigranten, ook tijdelijke huisvesting, en dat staat nog niet goed in de wet.
     
  6. Samenhang huisvesting van statushouders nodig
    De huisvesting van statushouders valt buiten het wetsvoorstel, merkt VNG op, maar heeft er grote invloed op. 
     
  7. Regie mist op corporatie bij sloop, verkoop en liberalisatie
    Het wetsvoorstel mist voorstellen voor regie op de woningcorporaties en VNG wil dat gemeenten instrumenten krijgen bij sloop, verkoop of liberalisatie van sociale huurwoningen.
     
  8. Schaalvergroting corporaties onwenselijk
    Uit het wetsvoorstel blijkt dat corporaties zich kunnen uitstrekken tot vier provincies en dat vindt VNG te veel.
     
  9. Verantwoordelijkheidsverdeling Rijk – provincie – gemeente moet wederkerig
    VNG ziet de regie uitdrukkelijk als overheidsregie en niet alleen als regie vanuit het Rijk.
     
  10. Taakverzwaring gemeenten en middelen moeten in balans
    De extra taken zijn deels in beeld gebracht en daarvoor is een nog onvolledige financiële compensatie toegezegd, aldus VNG.

Ondanks de ambities in de wet, is er volgens VNG meer nodig. Zo moeten belemmeringen die remmend werken op de woningbouw worden aangepakt. 

Dan gaat het volgens de VNG onder meer om het gebrek aan bouwruimte, stikstof, netcongestie, bouwkosten, problemen rondom mobiliteit en de bodemkwaliteit.