De wens om het belastingstelsel te hervormen, wordt politiek breed gedragen. Een mogelijke hervorming is de verschuiving van de belastinggrondslag van arbeid en winst naar consumptie en duurzaamheid. Dat zou een hogere opbrengst voor de staatsschatkist, een hogere prijs voor milieuvervuiling en vermindering van de complexiteit van het belastingstelsel tot gevolg hebben. Een onverstandig idee, stelt PBL in een nieuw verschenen studie. Btw is er voor de opbrengst, niet voor de vergroening. Verbetering van groene belastingen is een beter plan.

Vergroening verkeer en vervoer

De belastingen op verkeer en vervoer zijn van belang voor vergroening, omdat deze bijdragen aan minder milieuvervuiling en congestie. In vergelijking met andere landen zijn de opbrengsten van deze belastingen hoog. De bpm blijkt daarnaast een effectief (indirect) instrument om nieuwverkopen te sturen en vervuilende emissies tegen te gaan. Tegemoetkomingen en vrijstelling van milieukosten voor volledig elektrische auto’s bleken te genereus; de kosten waren hoger dan de vermeden milieuschade.

PBL wijst op extra maatregelen die denkbaar zijn, zoals het inmiddels voorgenomen hogere mrb-tarief voor oude dieselauto’s zónder roetfilter, een brommerbelasting, kilometerbeprijzing van het vrachtvervoer en brandstofaccijnzen voor binnenvaart, zeevaart en luchtvaart. Hierbij zijn overleg en afstemming met buurlanden nodig.

Energiebelastingen in lijn met milieuschade

Ook belastingen op energie zijn van belang voor verduurzaming. PBL stelt echter dat de huidige grondslagen en tarieven niet goed in lijn liggen met de veroorzaakte milieuschade. De tarieven voor elektriciteit zijn bijvoorbeeld relatief hoog in vergelijking met aardgas. Grootverbruikers betalen bovendien minder dan kleinverbruikers, terwijl de CO2-uitstoot niet lager is. Het onlangs ingezette beleid om aardgas zwaarder en elektriciteit minder te belasten, vindt steun in de studie. Daarmee wordt het ook financieel aantrekkelijker om alternatieve bronnen voor warmteproductie te gebruiken, zoals warmtepompen.

De PBL-studie pleit voor het afschaffen of consistenter toepassen van vrijstellingen en teruggaafregelingen. Nu huishoudens en bedrijven veel meer groene netstroom afnemen, is de huidige vrijstelling voor teruglevering te vrijgevig. Sterker nog, volgens PBL wordt de vraag relevant of er eigenlijk nog wel belasting op elektriciteit moet worden geheven.

Meer lezen? Dat kan hier.