‘Goed wonen is een mensenrecht en moet geen privilege zijn,’ benadrukt Zeno Winkels, directeur van de Woonbond. ‘Met dit plan willen we naar een Nederland waarin iedereen een comfortabel en betaalbaar thuis heeft. Huurders moeten zekerheid krijgen over hun woning en invloed hebben op hun woonomgeving.’
Minister Keijzer liet bij het in ontvangst nemen van het plan weten dat veel prioriteiten in het plan in lijn liggen met die zij zelf heeft. ‘Waar wij elkaar in vinden is het realiseren van betaalbare woningen. Naast het realiseren van goede ruimtelijke ordening is dat ook mijn opdracht’, aldus de minister.
Samengevat richt het nieuwe plan zich méér woningen, betaalbare woningen en duurzame woningen. De belangenorganisatie heeft tien uitgangspunten geformuleerd:
- De overheid is verantwoordelijk voor het organiseren van voldoende betaalbare woningen voor iedereen.
- De overheid moet de goede kwaliteit van woningen waarborgen.
- De woningen zijn duurzaam, de energielevering is zowel betrouwbaar als betaalbaar, en in de leefomgeving wordt rekening gehouden met mens, dier, natuur en klimaatverandering.
- De woningvoorraad wordt eerlijk en transparant verdeeld, waarbij iedereen evenveel recht heeft op een passende woning.
- Huurders en kopers hebben een gelijkwaardige positie.
- Er is een sterke publieke huursector die ook toekomstige generaties de zekerheid biedt dat ze betaalbaar kunnen wonen.
- Woningzoekenden en huurders worden beschermd tegen woononzekerheid, slechte woonomstandigheden, intimidatie, discriminatie en andere uitwassen.
- Huurders en woningzoekenden worden actief betrokken bij beleid bij en hebben zeggenschap over hun woning en hun woonomgeving.
- Er wordt door bewoners en professionals samengewerkt aan sterke en inclusieve wijken en buurten waar mensen prettig samen kunnen leven.
- Goede volkshuisvesting is onderdeel van een samenhangende ruimtelijke visie, die de overheid samen met inwoners vormt over mobiliteit, werkgelegenheid, energieproductie, waterbeheer en andere vraagstukken.
Bouwplicht en toeslagen weg
De Woonbond denkt daarbij onder andere aan beter grondbeleid en een bouwplicht voor grondbezitters. Verder wil de Woonbond dat minstens 40 procent van nieuwbouw sociale huur wordt en dat ze worden gebouwd door corporaties en sociale investeerders.
Ook moeten op de langere termijn toeslagen zoals de huurtoeslag overbodig worden, doordat eerlijke regels woningen betaalbaarder maken.
Verduurzaming van woningen, bijvoorbeeld vanwege schimmel of slechte energielabels, mag niet leiden tot hogere woonlasten. Huurders moeten meer mogelijkheden krijgen om zelf te verduurzamen of meer inspraak krijgen in maatregelen die verhuurders moeten nemen.
Meer invloed huurders
Het Volkshuisvestingsplan kijkt ook voorbij de woning. Voor zorgbehoevende en kwetsbare mensen zijn geschikte woningen nodig in een veilige woonomgeving met goede voorzieningen, aldus de bond.
‘We zien graag dat bewoners de ruimte krijgen om samen hun eigen wijken en buurten vorm te geven. Een goede samenwerking tussen bewoners en professionals is daarbij belangrijk.’
Tot slot pleit de Woonbond voor meer invloed op hun woning, straat, buurt en wijk. Goed georganiseerde huurdersorganisaties en bewonerscommissies en gemeentelijke huurteams moeten de rechten van huurders beter vertegenwoordigen.
Het Plan voor de Volkshuisvesting 2.0 is een geactualiseerde versie van het eerdere plan uit 2020, waarin de Woonbond onder meer pleitte voor het afschaffen van tijdelijke huurcontracten, meer regulering in de vrije sector en het afschaffen van de verhuurderheffing. Deze doelen zijn inmiddels gerealiseerd.