Netbeheer Nederland, de brancheorganisatie van netbeheerders, dringen vooral aan op uitvoering van de energietransitie en uitbreiding van de energienetten. Dat vraagt volgens de organisatie om stabiel en voorspelbaar overheidsbeleid.

‘Gooi het roer niet om, maar stuur alleen bij waar nodig, vanuit de bestaande uitvoeringsopgave’, klinkt het advies aan de Kamer. Volgens de brancheorganisatie is het cruciaal om vast te houden aan het bestaande beleid en de uitvoeringsagenda.

Ook zijn de netbeheerders bezorgd over de betaalbaarheid van de energierekening. ‘Vooral omdat stijgende energiekosten kwetsbare bedrijven en huishoudens in een lastige situatie kunnen brengen. De sociale en economische kosten van het niet hebben van (duurzame) elektriciteit zijn veel hoger dan de vereiste netinvesteringen.’

Dit zijn de drie adviezen: 

1. Behandel de wetsvoorstellen Wgiw en Wcw

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten wijst er ook op dat veel Nederlanders zorgen hebben over de betaalbaarheid en een eerlijke verdeling van de kosten, ondanks dat ze het belang van aardgasvrij verwarmen wel onderschrijven.

Ook hebben zij moeite met een warmtenet in handen van commerciële bedrijven. Een warmtebedrijf in publieke handen kan rekenen op meer acceptatie. Dat concludeerde PBL vorige maand na onderzoek onder Nederlanders.

‘De wetsvoorstellen Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw) en Wet collectieve warmtevoorziening (Wcw) borgen onder meer dat het alternatief voor aardgas betaalbaar is en dat er een publiek meerderheidsbelang komt in warmtebedrijven', zegt de VNG. ‘We dringen er daarom op aan dat deze wetsvoorstellen snel door de Kamer worden behandeld.’

2. Maak warmtenetten goedkoper 

Volgens de VNG zorgt de huidige verdeling van kosten ervoor dat eindgebruikers die overgaan naar een warmtenet daar meer voor betalen dan voor een aardgasaansluiting of warmtepomp. En dat terwijl warmtenetten juist in het belang zijn van duurzame warmtelevering en het verlagen van netcongestie, vindt VNG.

‘Om warmtenetten betaalbaar te maken, zijn extra maatregelen noodzakelijk', stelt de VNG. ‘Onder meer een “landelijk waarborgfonds warmte” en staatsdeelneming in de ontwikkeling van publieke warmtebedrijven. We vragen de Kamer om de minister op te roepen dit mee te nemen in de voorjaarsbegroting.’

3. Maak middelen vrij volgens ROB-advies

De vereniging wijst erop dat gemeenten de komende jaren veel te doen hebben, zoals het inpassen van 50.000 transformatorhuisjes, het opstellen van soortenmanagementplannen, zodat woningisolatie mogelijk blijft, en het oprichten van publieke warmtebedrijven. ‘Dat kan alleen met voldoende middelen.’

De Raad voor Openbaar Bestuur concludeerde in zijn advies Koersen op klimaatneutraal dat de decentrale overheden voor de uitvoering van klimaattaken circa 225 miljoen euro per jaar vanaf 2025 nodig hebben.  

‘We dringen erop aan dat het kabinet deze extra middelen vrijmaakt, anders kunnen gemeenten deze taken niet uitvoeren.’