Met de aanname dat studenten hun basisbeurs behouden, zal het tekort aan studentenwoningen in 2032 ruim 42.000 eenheden bedragen. Dat staat in de vandaag verschenen Landelijke monitor studentenhuisvesting 2024 van onderzoeksbureau ABF in opdracht van Kences.
Het kenniscentrum spreekt van goed nieuws, omdat de prognose lager is dan die van voorgaande jaren, namelijk 60.000 eenheden. Ook is het actuele huisvestingstekort gelijk gebleven ten opzichte van vorig jaar ondanks dat er meer studenten op kamers zijn gegaan.
Deze positieve cijfers zijn een gevolg van de recent opgeleverde woningen en de huidige nieuwbouwplannen van ruim 30.000 eenheden (2022-2032), zegt Kences-directeur Jolan de Bie.
Bouwen vanuit Startbouwimpuls
Toch blijft er een tekort, en zullen er meer studentenwoningen bijgebouwd moeten worden. Mona Keijzer, de kersverse minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, was vandaag aanwezig op het congres in Rotterdam.
‘We gaan werken aan het verkleinen van de instroom van internationale studenten', klonk de eerste maatregel van de minister. Wel benadrukt ze dat internationale studenten waardevol blijven, en dat een kleinere instroom nog niet genoeg vrije kamers oplevert. ‘We moeten dus fors investeren in meer kamers.’
Er is met name een tekort aan studentenkamers met gedeelde voorzieningen, zoals in een studentenhuis. ‘Van de nieuwbouwplannen bestaat 90 procent uit studio's', benadrukte De Bie op het congres. ‘Deze projecten vinden haalbaarheid vanwege de beschikbare huurtoeslag op studio's. Bij kamers is geen huurtoeslag mogelijk.’
Kamers bouwen is daardoor minder haalbaar, terwijl studenten deze verkiezen boven een studio, was het tendens op het congres. Onderzoekers van Platform31 deden onlangs een voorstel: verlaag de huurtoeslag voor studentenstudio's en gebruik dat geld voor het subsidiëren van de bouw van nieuwe studentenkamers met gedeelde voorziening.
Dat ziet de nieuwe minister niet zitten, zei ze tegen studenten die deze kwestie aankaartten. ‘We willen toeslagen over het algemeen het liefst afbouwen. Ik zal de komende jaren daarom niet werken aan een nieuwe vorm van huurtoeslag.’
Wel erkent ze de disbalans in studio's en kamers op de woningmarkt. Voor de oplossing wijst ze naar subsidieregelingen. ‘We gaan zoeken naar ruimte in de Startbouwimpuls (SBI) voor de bouw van meer studentenkamers', zei de minister.
Binnen- en buitenstedelijk
Over de vraag waar we gaan bouwen ging minister Keijzer niet in. ‘Met enige moeite zal dat ook binnenstedelijk moeten gebeuren’, zei Rob Donninger, directeur van Stichting Studenten Huisvesting (SSH), een van de grootste studentenhuisvesters in Nederland, en breed vertegenwoordigd op het congres.
‘Buitenstedelijk liggen veel bouwkansen, zoals op De Uithof in Utrecht. Toch zien wij ook nog genoeg ruimte om studentenwoningen binnen de stad te bouwen’, zei Donninger. ‘Studenten willen dit, en volgens de SSH is dat ook in het belang van de binnensteden.’
Wel loopt nieuwbouw binnen de stad ook bij de SSH snel tegen vertraging op, zoals door geschillen over ruimte, parkeren en overlast, vergelijkbaar met de rest van de bouwwereld.
‘Daarnaast zijn we ook actief bezig met nieuwe oplossingen, zoals flexwoningen en tijdelijke locaties, twee studenten in één kamer en het omzetten van kantoorruimte naar woningen. Ook kijken we of we op plekken kunnen verdichten of optoppen.'
Landelijk huurplatform
Centraal op het congres stond de lancering van ROOM.nl, een landelijk inschrijfplatform waar meerdere (vaak regionale) studentenhuisvesters aan meedoen. Hierdoor kunnen studenten straks met één inschrijving bij studentenwoningen in meerdere steden aankloppen.
Keijzer is groot voorstander van het landelijke loket. ‘Tot nu toe was studentenhuisvesting behoorlijk decentraal geregeld. Door dit voortaan landelijk te organiseren, kunnen studenten gemakkelijk door het land verhuizen.’ Het platform is vanaf 24 september actief.
Ook de SSH, actief in acht steden waaronder Utrecht en Rotterdam, is straks aangesloten op het landelijke huurplatform. ‘Wij zijn blij met dit platform. Studenten hoeven hierdoor niet op jonge leeftijd al te kiezen in welke stad ze op de wachtlijst aansluiten', zegt Donninger.
Volgens de directeur heeft het platform ook voordelen voor de bouwplannen van de SSH. ‘Door het centraal organiseren van de huurvraag van Nederlandse studenten, krijgen wij een beter inzicht in de totale vraag naar kamers, waar de vraag vandaan komt en hoe studenten verplaatsen door het land. Dit zal indirect bijdragen aan onze bouwplannen.’
Tot slot ging Keijzer ook in op het versoepelen van hospitaverhuur. ‘We doen er alles aan om meer ruimte te creëren voor de mogelijkheden om een hospita in huis te nemen', zei de minister op het congres. Onlangs kondigde de minister een campagne en extra versoepelingsmaatregelen aan.