Zowel de aangescherpte als nieuwe regels zijn bedoeld om ruimte voor de voetganger te bewaken en verrommeling tegen te gaan. Zo moet de doorloopruimte op het trottoir naar minimaal twee meter, voorheen anderhalve meter. Ook mogen uitstekende takken niet hinderen. 

Deze en andere regels zijn aan bewoners voorgelegd in een Conceptbesluit Nadere regels plantenbakken. 

Verder moeten Amsterdammers rekening gaan houden met objecten in de nabije omgeving. De afstand tot onder- en bovengrondse brandkranen, afsluiters en elektriciteitspunten moet minimaal een meter zijn. Die afstand geldt ook voor plantenbakken bij woonboten. 

Voor afstanden tot straathoeken, voetgangersoversteekplaatsen, tram- en bushaltes en groenvoorzieningen zoals bomen geldt twee meter. 

In vijf straten is de plantenbak helemaal niet meer toegestaan. Daar staat tegenover dat in zeven andere straten of plekken juist meer plantenbakken geplaatst mogen worden. 

Onderhoudsplicht 

Bewoners, ondernemers of buurtverenigingen mogen maximaal twee plantenbakken plaatsen. De omvang hiervan krimpt. De maximale afmetingen zijn teruggebracht naar 50 bij 50 centimeter. Dat was voorheen 75 bij 75 centimeter. 

De plantenbak moet verder zijn gemaakt van duurzaam materiaal, volgens de gemeente is dat onder andere beton, cortenstaal of hout. De bakken mogen geen giftige planten of groen met doornen bevatten.  

Wie een plantenbak plaatst, heeft verder de verantwoordelijkheid om deze toonbaar te houden. Graffiti, stickers en straatvuil moeten worden verwijderd. Ook zijn reclame-uitingen verboden. 

Voor klimplanten is toestemming vereist van de eigenaar en alle bewoners van een pand. Voor horecaterrassen gelden andere regels, daarvoor geldt het horeca- en terrassenbeleid. De plantenbakken moeten in het terrassenplan staan. 

Beperkte voordelen biodiversiteit 

Met de herziening van regels kijkt het stadsdeel Centrum vooral kritischer naar de rol en meerwaarde van plantenbakken voor beleidsdoelen.  

Extra groen draagt vooral bij aan het aantrekkelijker maken van de leefomgeving. Voor insecten draagt extra groen volgens het bestuur maar beperkt bij, vanwege de maximale omvang die plantenbakken mogen hebben. 

Andere typen groen zijn effectiever, meent het bestuur. Zij ziet liever klimplanten tegen de gevel of groter groen in speciaal aangelegde plantvakken.  

De aanscherping van de regels ligt dinsdagavond 3 september voor de stadsdeelcommissie. 

In het voorjaar leverde de inspraakperiode tot 20 mei tegen de dertig reacties van bewoners op. Voorstanders lieten zich uit over de voordelen van het extra groen in de straat, tegenstanders wezen onder andere naar de werking van plantenbakken als verstopplek voor drugsdealers. 

Andere critici zeiden dat de herziene regels niet van toepassing waren op gemeentelijke plantenbakken. Ook vragen Amsterdammers zich af of de nieuwe regels wel gehandhaafd (kunnen) worden.