De onderzoekers, Frank Dirks en Jeroen Mens, vinden dat er een kronkel zit in de huidige studentenhuisvesting. ‘We bouwen al minstens twintig jaar lang vooral studentenstudio’s, terwijl er juist veel behoefte is aan de bouw van studentenkamers.’

De oorzaak ligt volgens hen bij de huurtoeslag, afkomstig van het Rijk. Die kan ook worden aangevraagd voor zelfstandige woonruimten, zoals studio’s. Hierdoor komt de businesscase voor de huisvester ook rond.

Bij studentenkamers (met gedeelde voorzieningen) kan een student meestal geen huurtoeslag aanvragen, waardoor de huurprijzen lager moeten blijven en projecten moeilijker van de grond komen.

Verhuurders ontvangen bovendien weinig subsidie voor de bouw van enkel studentenkamers (tenzij gecombineerd met studio's). Het aandeel studentenkamers met gedeelde voorzieningen daalt daardoor in Nederland.

Het aantal studentenstudio's groeit juist, met als gevolg steeds meer alleenwonende studenten. ‘Dat komt het welzijn en sociaal emotionele ontwikkeling van studenten niet ten goede', zeggen de onderzoekers. Veel studenten voelen zich daardoor eenzaam, concludeerde ABF Research in 2023.

De huurtoeslag voor studio's kost bovendien veel geld. De onderzoekers schatten dat bedrag op ruim 630 miljoen per jaar, en verwachten dat het toeneemt. ‘Voor elke studentenstudio die we bijbouwen, legt de samenleving gemiddeld 3.300 euro aan huurtoeslag bij per jaar, en dat vijftig jaar lang. Dat loopt in de miljarden.’

Oplossingen combineren 

De onderzoekers wijzen naar drie oplossingen, ondersteund door andere professionals uit het beleidsveld. Het eerste voorstel is het invoeren van huurtoeslag voor studentenstudio’s én -kamers, ‘een dure oplossing’.

Een tweede oplossing is de introductie van een woontoeslag voor alle uitwonende studenten, samen met het afschaffen van huurtoeslag voor studio's. ‘Dit is een kostenneutrale oplossing, die feitelijk uitpakt in een verhoging van de basisbeurs voor alle uitwonende studenten, die zelf kunnen kiezen hoe ze het liefste wonen.’

Platform31 onderzocht in juli een derde oplossing: een objectsubsidie voor de bouw van studentenkamers. ‘In plaats van jaar na jaar huurtoeslag uit te keren voor studio’s dicht je met een (forse) subsidie vooraf het gat in de businesscase voor studentenkamers', aldus de onderzoekers.

Dirks en Mens zien vooral heil in een combinatie van oplossingen: door huurtoeslag voor studentenstudio's te verlagen (en uiteindelijk af te bouwen) en een objectsubsidie voor de bouw van studentenkamers in te voeren.