In 2016 duurde het gemiddeld 460 dagen totdat een Amsterdamse woning na leegstand weer regulier werd bewoond. Sinds de aanscherping van de verordening is dat teruggebracht naar 157 dagen, schrijft de wethouder in een brief aan de raad.

Daarmee is de gemiddelde leegstand niet alleen bijna drie keer korter dan voorheen, ook valt het binnen de periode dat een woning in Amsterdam leeg mag staan. Dat is namelijk maximaal zes maanden (183 dagen).

Als een woning langer dan zes maanden leegstaat, moet de eigenaar de leegstand melden aan de gemeente. Dit geldt voor elk woningtype. Daarna geeft de gemeente binnen twee maanden - voorheen drie maanden - een leegstandbeschikking af. In gesprek met de eigenaar wordt gekeken naar een nieuwe bestemming voor de woning.

Hogere boetes

De verordening werd in 2016 ingevoerd en in 2022 als onderdeel van een experiment vernieuwd. Sindsdien is het mogelijk om hogere boetes op te leggen als een leegstand niet wordt gemeld. Deze boete bedraagt minimaal 4.500 euro voor particuliere huiseigenaren en maximaal 9.000 euro per woning voor professionele verhuurders.

Ook kan de gemeente een bewoontermijn afdwingen en kan eventueel een last onder dwangsom worden opgelegd.

In de periode van 1 december 2022 tot 1 maart 2024 zijn er in Amsterdam voor 230 adressen meldingen van leegstand gemaakt. Hierdoor zijn 19 waarschuwingen voor een boete gegeven en uiteindelijk hebben slechts 3 adressen daadwerkelijk een boete gekregen. Voor 180 adressen zijn leegstandsbesluiten verstuurd.

Daarnaast zijn er nog 880 adressen in onderzoek genomen die omwonenden hebben aangemeld of door handhavers zijn gesignaleerd.

Ruim 7500 woningen in Amsterdam stonden in 2022 langer dan een jaar leeg, volgens berekeningen van het CBS. Hoewel dit sindsdien is gedaald, blijft het aantal hoog. Sommige verhuurders houden woningen leeg om de woning in waarde te laten stijgen. Andere factoren zijn: langzame procedures, renovaties of kortetermijnverhuur.

Experiment verlengd

De aangepaste verordening lijkt hiermee een effectief instrument tegen langdurige leegstand, zegt de wethouder, die tijdelijk wethouder Pels vervangt. Het is de eerste evaluatie van de nieuwe leegstandsverordening sinds die in december 2022 werd ingevoerd.

De aangepaste verordening is een experiment op grond van de Crisis- en herstelwet. Dit experiment zou eind dit jaar aflopen. Ook de gemeente Utrecht heeft vergelijkbare regels ingevoerd tegen leegstand.

Voormalig minister Hugo de Jonge gaf afgelopen juni beide gemeenten toestemming om het experiment met vijf jaar te verlengen, tot en met 31 december 2029.