Om beter te sturen op brede welvaart moet de nieuwe regering volgens de raad verschillende dingen doen. Het advies is gericht aan minister Hermans (Klimaat en Groene Groei), minister Heinen (Financiën) en minister Beljaarts (Economische Zaken).

Het Rijk moet beter en systematischer informatie gaan verzamelen over alle relevante thema's. Die thema's zijn: subjectief welzijn, gezondheid, consumptie en inkomen, onderwijs en opleiding, ruimtelijke samenhang en kwaliteit, economisch kapitaal, natuurlijk kapitaal en sociaal kapitaal.

Dat vereist op korte termijn beter instrumenten voor gegevensverzameling en -ontsluiting en een beter gebruik daarvan. Waar cijfers ontbreken, moet relevante informatie worden ingebracht om 'witte vlekken' te voorkomen. ‘Zo krijgen politici en bestuurders dilemma’s scherper in beeld', zegt de raad.

Gegrond beleid 

Het Rijk moet beleidskeuzes maken op basis van deze vergaarde informatie. Dat moet ervoor zorgen dat alle factoren van brede welvaart systematisch worden meegenomen.

‘Het is daarbij cruciaal dat beleidsmakers middellange- en langetermijneffecten afwegen voordat zij fundamentele keuzes maken, bijvoorbeeld op het gebied van ruimtelijke ordening of de energie-infrastructuur.’

De raad wijst erop dat niet iedereen hetzelfde wensbeeld heeft bij brede welvaart. Daarom is het belangrijk dat de uiteindelijke beleidskeuzes door waarden, ofwel politiek, worden bepaald.

Meenemen in rijksbegroting 

De langetermijngevolgen van beleidsmaatregelen spelen momenteel een te kleine rol, vindt de Rli. Er zijn kaders nodig die politici en bestuurders dwingen om de invloed van beleidsbeslissingen op economisch, sociaal en natuurlijk kapitaal mee te wegen, zoals nu wel gebeurt met financieel kapitaal.

De raad wil dat consequenties van keuzes zichtbaar worden in de rijksbegroting. Dat moet minister Heinen (Financiën) organiseren. ‘Dat zou een fundamentele verandering zijn, omdat dan op meer dan alleen geld wordt gestuurd.’

Als laatste moeten er op regionaal niveau betere afspraak komen tussen rijk, provincies, gemeenten en waterschappen. Daardoor moet het nieuwe beleid, waarin brede welvaart beter is meegenomen, ook zorgvuldig reiken tot regionaal niveau.

Regio's moeten kansenagenda’s opstellen en het Rijk moet regionale coördinatie bevorderen met multidisciplinaire teams geleid door een rijksvertegenwoordiger.

‘Welvaart is breder’ 

De Rli wijst erop dat burgers hun welvaart afmeten aan meer dan alleen materiële welzijn. Ook factoren als gezondheid, veiligheid, de kwaliteit van hun woon- en leefomgeving of de kwaliteit van het onderwijs tellen mee. Brede welvaart is daar de verzamelnaam voor.

Die verschillende factoren staan er nu niet goed voor, benadrukt de raad. Zo gaat het niet goed met onze natuur, loopt het woningtekort op en stijgt het aantal mensen met obesitas. ‘Op dit moment is er in het beleid van de overheid te weinig systematische aandacht voor al deze factoren.’

Ook gaat er onvoldoende aandacht uit naar de verdeling van brede welvaart tussen groepen burgers, tussen huidige en toekomstige generaties en tussen het eigen land en andere landen. ‘Door anders te werk te gaan, kan de politiek beter onderbouwde afwegingen maken. Dat maakt besluiten voor burgers beter', benadrukt de Rli.