Gevolg van de uitspraak is dat Amsterdam voorlopig een streep moet zetten voor de bouw van 1.700 woningen op het terrein waar draad- en kabelfabriek Draka was gevestigd.  

Katalysatorfabrikant Ketjen (voorheen Albemarle, red.) naast het Hamerkwartier tekende beroep aan tegen beide bestemmingsplannen. Het bedrijf ziet risico's voor de geplande woontorens op 150 meter afstand van de fabriek.  

Dit terwijl voor chemische industriecomplexen, zoals Ketjen, volgens de richtlijnen van de Vereniging Nederlands Gemeenten (VNG) een richtafstand van 700 meter tot woningbouw wordt geadviseerd. 

De Amsterdamse gemeenteraad oordeelde eerder dat deze veiligheidsrisico's aanvaardbaar zijn. 

RvS ziet dat anders en zegt nu in zijn uitspraak dat de gemeente Amsterdam zich vooral zorgen moet maken over de kans dat bij een calamiteit het chemiebedrijf de giftige stof nikkelhydroxycarbonaat (NHC) kan vrijkomen. Inademing of contact met deze stof kan dodelijk zijn.

Motiveringseis onvoldoende 

De gemeenteraad moet volgens de raad inzicht geven of dat risico stijgt door de geplande woningbouw en ook de aanvaardbaarheid van dat risico verantwoorden. Het gemeenteraadsbesluit voldoet niet aan deze motiveringseis.  

‘Er was op het moment dat de gemeenteraad instemde met beide bestemmingsplannen niet alleen te weinig informatie beschikbaar over de risico's. De informatie die er wel was, was bovendien onvolledig of onjuist’, aldus de afdeling bestuursrechtspraak. 

De gemeenteraad vond volgens de raad de veiligheidsrisico's vooral aanvaardbaar in het belang van woningbouw. 

Op 13 maart vernietigde de Raad van State ook een ander bestemmingsplan voor een ander deel van het Hamerkwartier, dat de realisatie betreft van 350 woningen, een basisschool met kinderdagverblijf, bedrijven en maatschappelijke voorzieningen. De nieuwe uitspraak betreft een veel groter plan voor 1.700 woningen, maar heeft de gelijke strekking als de eerste; er bestaat het risico dat bij een calamiteit bij het chemiebedrijf giftige stoffen vrijkomen waaronder NHC. 

Bestemmingsplan blijft staan

Een woordvoerder van de wethouder Reinier van Dantzig van woningbouw zegt in Het Parool dat deze nieuwe uitspraak van de RvS in de ‘lijn der verwachtingen lag’, maar dat het bestemmingsplan blijft staan door met nieuwe onderzoeken de risico’s beter in kaart te brengen. ''Dit moet ervoor zorgen dat de gemeenteraad beter geïnformeerd kan worden', aldus de woordvoerder. Wanneer dat zal zijn, is nog niet duidelijk. 

De katalysatorproducent, die al 120 jaar aan het IJ is gevestigd, zegt in een reactie op de uitspraak dat het geen tegenstander is van woningbouw. ‘Dat kan wel degelijk, als je maar goed past en meet.’  

Amsterdam wil in het Hamerkwartier, een voormalig industrieterrein tegenover het KNSM-eiland, de komende 10 tot 20 jaar transformeren naar een gebied met ongeveer 6.500 woningen en veel ruimte voor werken. De transformatie van het Hamerkwartier is een van de grootste woningbouwlocaties binnen de hoofdstad.