‘Onze da­ken bie­den een schat aan ruim­te, die ook be­nut kan wor­den voor wo­ning­bouw’, aldus ge­de­pu­teer­de Anne Ko­ning tij­dens de ope­ning van de Rot­ter­dam­se Da­ken­da­gen afgelopen week. In Zuid-Hol­land gaan ge­meen­ten en wo­ning­cor­po­ra­ties aan de slag om de zo­ge­noem­de ‘op­top­pers’ te re­a­li­se­ren.

De po­ten­tie van op­top­pen is groot, zegt de provincie. 'Uit een re­cent on­der­zoek dat de pro­vin­cie liet uit­voe­ren, blijkt dat op Zuid-Hol­land­se da­ken ruim­te is voor bij­na 29.000 wo­nin­gen. Dat is zo'n 2,4 procent van de hui­di­ge wo­ning­voor­raad.  Hier­van kan mi­ni­maal twee­der­de door cor­po­ra­ties wor­den ge­re­a­li­seerd.'

In­mid­dels vol­gen ook ver­e­ni­gin­gen van ei­ge­na­ren met in­te­res­se de “op­top­ont­wik­ke­lin­gen”, zegt de pro­vin­cie, die vraag en aanbod bij elkaar wil brengen en helpt met kennisdelen. 

Eer­ste re­sul­ta­ten zichtbaar

In­mid­dels wor­den de eer­ste re­sul­ta­ten zicht­baar. Zo heeft de ge­meen­te Rot­ter­dam een pro­gram­ma in de maak voor mi­ni­maal 4.000 “op­top­pers”.  Voor­beel­d is het pro­ject Lex in Rot­ter­dam Alexan­dri­um. Hier wor­den naar ver­wach­ting 75 op­top­woningen ge­re­a­li­seerd. 

De Stich­ting Ou­de­ren­huis­ves­ting Rot­ter­dam bouwt op het ge­bouw de Klap­wiek 44 op­top­woningen als start van een lang­du­rig op­top­pro­gram­ma, waar­bij de stich­ting en­ke­le hon­der­den op­top­wo­nin­gen wil re­a­li­se­ren.

In Lei­den re­a­li­seert Ur­ban In­te­rest 136 op­top­pers in een ont­werp van Ur­ban Cli­ma­te Ar­chi­tec­ten aan de Ples­man­laan. Op win­kel­cen­trum De Ko­per­mo­len komt ruim­te voor 10 Tiny Hou­ses op het dak. Zoe­ter­meer werkt met drie cor­po­ra­ties aan een op­top­pro­gram­ma voor 600 wo­nin­gen. In Delft werkt DUWO aan een plan om cir­ca 200 stu­den­ten­wo­nin­gen bo­ven­op de pan­den aan de Kor­ve­zee­straat.

Naoorlogse wijken

De groot­ste mo­ge­lijk­he­den voor deze vorm van bou­wen lig­gen in de na­oor­log­se wij­ken, zegt de provincie. ‘Daar zijn vaak lage flat­ge­bou­wen te vin­den, waar­van de con­struc­tie die meer kan dra­gen dan het nu doet. De pan­den zijn mee­st­al ei­gen­dom van cor­po­ra­ties. Dit biedt de mo­ge­lijk­heid om be­taal­ba­re wo­nin­gen toe te voe­gen om met het geld dat het op­le­vert te in­ves­te­ren in de be­staan­de wijk’, aldus de provincie.

De op­breng­sten kun­nen ge­bruikt wor­den om be­staan­de ge­bou­wen te ver­duur­za­men, de plint te ver­le­ven­di­gen en om nieu­we voor­zie­nin­gen, zo­als een lift, toe te voe­gen. De ex­tra wo­nin­gen en de nieu­we be­wo­ners heb­ben een po­si­tief ef­fect op de eco­no­mie van de wijk.

Om op­top­pen op gro­te schaal te re­a­li­se­ren, heb­ben ge­meen­ten en cor­po­ra­ties ken­nis no­dig. Daar­om lie­ten vijf pro­vin­cies en ver­e­ni­ging van wo­ning­cor­po­ra­ties Ae­des een hand­rei­king ont­wik­ke­len waar­mee ver­snel­ling van wo­ning­bouw wordt ge­re­a­li­seerd. 

Eerder zei branche-organisatie WoningbouwersNL dat minder gebouwen geschikt zijn voor optoppen dan vaak wordt aangenomen. Splitsen, optoppen, en aanbouwen lopen vaak tegen juridische, praktische en technische beperkingen op. Daarom leveren deze methoden volgens de branchevereniging geen significante bijdrage aan het oplossen van het woningtekort in Nederland.

De pro­vin­cie Zuid-Hol­land gaat de ko­men­de tijd ver­der met ken­nis­de­len, sa­men­wer­ken en het op­bou­wen van een net­werk van kop­lo­pers op het ge­bied van op­top­pen.