‘Onze daken bieden een schat aan ruimte, die ook benut kan worden voor woningbouw’, aldus gedeputeerde Anne Koning tijdens de opening van de Rotterdamse Dakendagen afgelopen week. In Zuid-Holland gaan gemeenten en woningcorporaties aan de slag om de zogenoemde ‘optoppers’ te realiseren.
De potentie van optoppen is groot, zegt de provincie. 'Uit een recent onderzoek dat de provincie liet uitvoeren, blijkt dat op Zuid-Hollandse daken ruimte is voor bijna 29.000 woningen. Dat is zo'n 2,4 procent van de huidige woningvoorraad. Hiervan kan minimaal tweederde door corporaties worden gerealiseerd.'
Inmiddels volgen ook verenigingen van eigenaren met interesse de “optopontwikkelingen”, zegt de provincie, die vraag en aanbod bij elkaar wil brengen en helpt met kennisdelen.
Eerste resultaten zichtbaar
Inmiddels worden de eerste resultaten zichtbaar. Zo heeft de gemeente Rotterdam een programma in de maak voor minimaal 4.000 “optoppers”. Voorbeeld is het project Lex in Rotterdam Alexandrium. Hier worden naar verwachting 75 optopwoningen gerealiseerd.
De Stichting Ouderenhuisvesting Rotterdam bouwt op het gebouw de Klapwiek 44 optopwoningen als start van een langdurig optopprogramma, waarbij de stichting enkele honderden optopwoningen wil realiseren.
In Leiden realiseert Urban Interest 136 optoppers in een ontwerp van Urban Climate Architecten aan de Plesmanlaan. Op winkelcentrum De Kopermolen komt ruimte voor 10 Tiny Houses op het dak. Zoetermeer werkt met drie corporaties aan een optopprogramma voor 600 woningen. In Delft werkt DUWO aan een plan om circa 200 studentenwoningen bovenop de panden aan de Korvezeestraat.
Naoorlogse wijken
De grootste mogelijkheden voor deze vorm van bouwen liggen in de naoorlogse wijken, zegt de provincie. ‘Daar zijn vaak lage flatgebouwen te vinden, waarvan de constructie die meer kan dragen dan het nu doet. De panden zijn meestal eigendom van corporaties. Dit biedt de mogelijkheid om betaalbare woningen toe te voegen om met het geld dat het oplevert te investeren in de bestaande wijk’, aldus de provincie.
De opbrengsten kunnen gebruikt worden om bestaande gebouwen te verduurzamen, de plint te verlevendigen en om nieuwe voorzieningen, zoals een lift, toe te voegen. De extra woningen en de nieuwe bewoners hebben een positief effect op de economie van de wijk.
Om optoppen op grote schaal te realiseren, hebben gemeenten en corporaties kennis nodig. Daarom lieten vijf provincies en vereniging van woningcorporaties Aedes een handreiking ontwikkelen waarmee versnelling van woningbouw wordt gerealiseerd.
Eerder zei branche-organisatie WoningbouwersNL dat minder gebouwen geschikt zijn voor optoppen dan vaak wordt aangenomen. Splitsen, optoppen, en aanbouwen lopen vaak tegen juridische, praktische en technische beperkingen op. Daarom leveren deze methoden volgens de branchevereniging geen significante bijdrage aan het oplossen van het woningtekort in Nederland.
De provincie Zuid-Holland gaat de komende tijd verder met kennisdelen, samenwerken en het opbouwen van een netwerk van koplopers op het gebied van optoppen.