Föllings onderschrijft dat het creëren van 100.000 nieuwe woningen op jaarbasis topprioriteit krijgt binnen de nieuwe regering. ‘Tegelijkertijd zien we bij de invulling van de woningbouwopgave ook een toename van de benodigde werkfunctie.’ 

Ook woningcorporaties geven volgens de SKBN-voorzitter inmiddels aan dat in de beste woonomgevingen ook voldoende (betaalbare) ruimte voor werk moet zijn, die de leefbaarheid en sociale cohesie van een wijk verbeteren.  

‘Mijn boodschap aan de komende regering is: creëer win-win situaties met een bouwbeleid gericht op het stimuleren van combinaties van wonen met stedelijke bedrijventerreinen. Daarmee voorkomen we dat de productieve arbeid van praktisch geschoolden wordt verplaatst naar slecht(er) bereikbare locaties aan de randen van de stad, of verder de regio.’ 

Toename vraag bedrijfsruimte 

De SKBN-voorzitter benadrukt dat aan stadsverzorgende bedrijvigheid de komende jaren alleen maar groeit met elke woning die wordt toegevoegd. Schattingen lopen inmiddels uiteen van minimaal 20 vierkante meter per extra woning tot het dubbele daarvan.  

Hij verwijst ook naar het Nationaal Programma Ruimte voor Economie (november 2023) waarin het Rijk als gevolg van onder andere de bevolkingsgroei, ‘scheefwerken', netcongestie en de circulaire economie in 2050 een toename van het ruimtebeslag verwacht van 15 procent voor economische activiteiten. 

‘Dit betekent dat de behoefte aan bedrijfsruimte in elk geval fors zal toenemen, of het nu in de breedte of in de hoogte is.’ 

Hij vindt het dan ook een gemiste kans dat de partijen in het hoofdlijnenakkoord bedrijventerreinen dan wel werklocaties als 'economisch motorblok van Nederland' (nog) niet noemen.  

‘Het is positief dat er aandacht is voor het versoepelen van fiscale maatregelen voor ondernemend Nederland en het verbeteren van het vestigingsklimaat. Met fiscale maatregelen alleen creëer je nog geen ruimte waar ondernemers zich kunnen vestigen en uitbreiden.’  

Vijf adviezen van SKBN aan nieuwe coalitie 
Voor de uitwerking van het regeerakkoord op hoofdlijnen heeft SKBN meerdere aanbevelingen voor de coalitie om de maatschappelijke en economische betekenis van bedrijventerreinen dan wel ruimte voor werk te verbeteren. Stadszaken licht er in het kort vijf uit: 
Kom met regiodeals en regionale Investeringsagenda’s: Bedrijventerreinen moeten een integraal onderdeel zijn van regiodeals en regionale investeringsagenda’s, inclusief afstemming tussen regio’s en provincies. 
Geef gemeenten voldoende financiële slagkracht: Overheden moeten voldoende financiële middelen hebben om samen met de markt te investeren in de herontwikkeling van bedrijventerreinen. 
Plan logistieke centra: Er is behoefte aan zorgvuldige planning en inpassing van nieuwe logistieke centra, met duidelijke kaders voor verduurzaming en landschappelijke kwaliteit. 
Maak ruimte voor circulaire economie: Overheden moeten bedrijventerreinen die geschikt zijn voor de circulaire economie behouden en goed benutten, zoals bevestigd door het Planbureau voor de Leefomgeving. 
Zorg voor balans tussen wonen en werken: Het ombouwen van binnenstedelijke werklocaties naar woonlocaties moet zorgvuldig gebeuren, met het oog op het behouden van werkgelegenheid en sociale cohesie. 

Belang economie in regiodeals 

Met name ruimte is volgens Föllings een schaars goed in Nederland net als energie en binnenkort ook water. ‘We verwachten dan ook als SKBN dat het onderwerp bedrijventerreinen en werklocaties, een belangrijk onderdeel zal worden bij de verdere uitwerking van het regeerakkoord.’ 

Hij ziet daarbij kansen voor bedrijventerreinen binnen de regiodeals die in het coalitieakkoord door PVV, VVD, NSC en BBB worden omarmd. ‘Regiodeals moeten leiden tot regionale investeringsagenda’s waar naast infrastructuur, wonen en mobiliteit ook economie aandacht zou moeten krijgen, waar we dus ook bedrijventerreinen onder kunnen scharen.’  

‘De grote vraag blijft of vanuit de regiodeals hiervoor voldoende geld beschikbaar komt om de noodzakelijke investeringen te doen.’ 

In het hoofdlijnenakkoord is ruime aandacht voor de netcongestiecrisis in Nederland, in combinatie met de energietransitie. Zo krijgt kernenergie ruim baan en bedrijven worden geholpen om de noodzakelijke aanpassingen door te voeren op hun energiehuishouding. 

'Bedrijventerreinen nu en in de toekomst leveren een bijdrage aan het oplossen van de acute netcongestie en de energietransitie op de lange termijn. De mogelijkheden van bedrijventerreinen voor een goed elektriciteitsbeheer worden alleen nog onderbenut', zegt Föllings. 

Zorg over uitbreiding GRIP-beleidslijn 

Het Rijk maakt zich sinds vorig jaar hard voor meer landelijke regie, in samenspraak met provincies in het programma GRIP, op ruimtelijke selectie en inpassing van distributiecentra in regio’s.  

In het voorlopige regeerakkoord staat dat de nieuwe coalitie van plan is om de werkwijze van de GRIP-beleidslijn uit te breiden met een toelatingsvraagstuk rond arbeidsmigranten, ruimte en energie. De vraag is volgens de SKBN-voorzitter of deze uitbreiding past in de opbouw van het bestaande GRIP kader.  

‘Met name waar het gaat om het juridische deel, is die voldoende robuust om letterlijk meer grip te krijgen op de ruimtelijke inpassing van distributiecentra. Als daarmee de ontwikkeling van dergelijk vastgoed maar niet stil komt te vallen.’