Uitsluitend faciliterend, passief, grondbeleid past niet bij de wens om de uitvoeringskracht te versterken en meer gericht regie te voeren, aldus de provincie in de nota.  

‘Grond aankopen of ruilen op geschikte locaties kan hierbij helpen. Daardoor is het mogelijk om te schuiven met “puzzelstukken”’, zegt Gedeputeerde grondzaken Has Bakker. 

Provinciale grondbank

De gronden worden ondergebracht in een grondbank, een voorraad grond die in eigendom is van de provincie Utrecht.   'Deze grond kan worden ingezet bij lopende en komende gebiedsprocessen. Bijvoorbeeld door provinciale ruilgronden in te zetten bij een vrijwillige kavelruil of om bedrijfsverplaatsingen mogelijk te maken.’  

De provincie zegt dat grond kopen nooit een doel op zich is, maar altijd in relatie staat tot de opgaven. Grond dat wordt verkocht, verpacht of uitgegeven, wordt altijd onder voorwaarden openbaar aanbesteedt, in lijn met de Didam-uitspraak. 

Meervoudig gebruik 

De nota volgt daarmee op de provinciale Omgevingsvisie 2021, waarin al is aangegeven dat grond meervoudig moet worden gebruikt: ‘We willen onze visie bereiken door functies slim te combineren en ontwikkelingen te concentreren. Alleen dan is het mogelijk om onze ambities en opgaven te realiseren.’ 

Het actievere grondbeleid geeft de provincie een instrument in handen om dat af te dwingen. Voor strategische verwerving trekt de provincie 20 miljoen euro uit. De provincie hoopt dat het landelijk budget uit het Transitiefonds (TF) eventuele verliezen na verkoop aanvult. 

Instrumenten onder Omgevingswet

In de geactualiseerde nota Grondbeleid 2024 is voor de nieuwe Omgevingswet vertaald voor de verschillende instrumenten die de provincie heeft bij grondverwerving. Hierbij gaat het over onteigenen, voorkeursrecht en gedoogplicht.  

Welke instrumenten de provincie inzet, komt later aan de orde. Alleen over het pachtbeleid geeft de provincie in de nota duidelijkheid.  

In de nota stelt de provincie voor om pachtgronden meerjarig te gaan verpachten. ‘Dit stimuleert duurzaam bodemgebruik en dit houdt daarmee de kwaliteit van de landbouwgrond in stand’, aldus de provincie. 

Provinciale Staten moeten zich nog buigen over dit voorstel.