‘Wij willen met de tentoonstelling ons advies toegankelijker en tastbaarder maken. Ons advies is het hoofddoel. Met de tentoonstelling willen we een andere manier aanbieden om de informatie over te brengen’, zegt Ulf Hackauf, coördinator van het Vison Team Wonen.
De tentoonstelling, BK Expo, is bedoeld voor een breed publiek, het advies is specifiek voor het ministerie, gemeentes en provincies. In het rapport staan de concrete punten.
Bij de officiële opening, begin april, was iemand van het ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties aanwezig, net als mensen van de gemeente Delft en Aedes. ‘Daar hadden we graag nog meer mensen bij willen hebben’, zegt Hackauf.
In de Oostserre van de TU Delft hangen vier enorme doeken, ieder gefocust op een ander domein. Toch is er samenhang. Ruimte voor klimaatadaptatie en ruimtes voor lokale initiatieven komen bijvoorbeeld in meerdere visies terug.
In het rapport presenteert de universiteit vier samenhangende handelingsperspectieven/visies:
1. Toekomstbestendige ruimtelijke plannen: ruimte voor wonen moet in samenhang aangepakt worden met de energietransitie, de ruimtelijke adaptatie aan klimaatverandering en de transitie naar een circulaire economie, zeggen de onderzoekers.
2. Weerbare wijken: het verdichten van wijken moet volgens de onderzoekers samengaan met hoogwaardige, klimaat-adaptieve buitenruimtes en publieke binnenruimtes. Gemeenschappelijk beheerde buitenruimtes kunnen de betrokkenheid van bewoners en de leefbaarheid van de wijk versterken.
3. Variatie in woonvormen: woongebouwen moeten langdurig bij de veranderende wensen van bewoners aansluiten, aldus de onderzoekers. Het woningaanbod moet niet alleen in grootte en prijs, maar ook in soort en vorm diverser worden. Woongebouwen moeten langdurig aanpasbaar zijn, zodat woningen makkelijk gesplitst, samengevoegd of uitgebreid kunnen worden.
4. Circulair en modulair ontwerpen en bouwen: de woonopgave kan in de bouwsector de transitie versnellen naar nieuwe, duurzamere en circulaire bouwmethodes, melden de onderzoekers.
De doeken zijn groot, zodat er overzicht gehouden kan worden, maar inzoomen op details kan ook, zegt Hackauf. Alumni van de TU Delft hebben de beelden in opdracht van het Vision Team gemaakt.
De visies in de tentoonstelling zijn niet alleen het werk van de TU Delft. Via rondetafelgesprekken gaven ook partijen als de Woonbond, Aedes, gemeente Delft en BZK input. Een belangrijk punt dat zij hebben ingebracht was dat het advies aan iemand of iets gericht moet zijn. ‘Laat het niet in het midden’, zegt Hackauf.
Integrale aanpak
‘Met het advies en de tentoonstelling willen wij vooral benadrukken dat wonen niet los gezien kan worden van klimaatadaptatie, energietransitie, verduurzaming van de bouw en sociale aspecten.’
Die integraliteit komt duidelijk naar voren in het laatste doek, genaamd ‘Circulair en modulair ontwerpen en bouwen’. Hier wordt het bouwen van nieuwe huizen gecombineerd met de verduurzaming van de bouwsector.
'Hierbij is grote potentie voor het werken met een andere bouwmethode, meer industrieel bouwen en met onderdelen die demontabel zijn.’ Ook het opschalen van bouwen met bio-based materialen hoort hierbij.
Met deze visie kan er sneller gebouwd kan worden, door snellere procedures, en de verduurzaming van de bouwsector kan meeliften in de woonopgave, blijkt uit de tentoonstelling.
Naast het sneller bouwen, kan er in deze visie ook meer gebouwd worden, houtbouw is ideaal voor optoppen, zegt Hackauf. ‘Als je daarvoor goede standaard units hebt, kun je er sneller een businesscase van maken en is het misschien sneller rendabel.’
Maar, voegt hij toe, modulair bouwen moet altijd in combinatie met maatwerk.
Van visie naar actie
Op de vraag welke visie nou op korte termijn de meeste opbrengst oplevert, antwoordde hij dat er niet gekozen kan worden, het moet en kan namelijk allemaal. De taken in alle vier de visies moeten door verschillende partijen uitgevoerd worden, waardoor het tegelijkertijd kan. Op elk front moet er nu een begin gemaakt worden, zei Hackauf.
De volgende concrete stap is het delen van de visies met partijen die nodig zijn voor de uitvoering. Dan kan actie ondernomen worden, zei Hackauf. Het ministerie en het Planbureau voor de Leefomgeving hebben al gezegd open te staan voor gesprekken.
De tentoonstelling is nog te bezoeken op 16 april en 22 tot en met 29 april 2024 en is vrij toegankelijk.