De stedelijke afvalverwerking moet ingrijpend veranderen. De huidige wetgeving gaat uit van een lineaire economie: van grondstof naar product naar afval. Het afval wordt hierin niet hergebruikt, maar vernietigd. Op de lange termijn is dit niet vol te houden. Volgende generaties komen met vervuilde grond, lucht en oceanen te zitten, wat onder andere resulteert in klimaatverandering. Daarnaast zijn er simpelweg niet genoeg grondstoffen voor de toekomst. Op is op.
Veel steden en bedrijven zijn druk bezig met de transitie naar een circulaire economie. De afvalverwerking speelt hierbij een belangrijke rol. Hier zijn zeven manieren om stedelijke afvalverwerking te verbeteren:
1. 'Smart bins'
Deze innovatieve prullenbakken bevatten sensors die monitoren hoeveel afval in de bak zit. Daarnaast comprimeren ze het afval, waardoor er ongeveer acht keer meer afval in past dan in 'normale' containers. Wanneer de bak vol zit, wordt een draadloos signaal doorgestuurd naar het softwaresysteem, dat vervolgens een geoptimaliseerde ophaalroute creëert. Dit heeft als voordeel dat er brandstof, tijd en dus kosten worden bespaard. Bovendien wordt het illegaal dumpen van afval voorkomen, omdat de bewoners van de stad niet worden geconfronteerd met overvolle containers. De meeste 'smart bins' werken op zonne-energie. Meerdere startups hebben het idee verder uitgewerkt, ieder met een subtiele eigen draai. Voorbeelden hiervan zijn Enevo, Bigbelly en Ecube Labs.
2. Afval-naar-biogas
Organisch afval kan door middel van anaërobe vertering deels worden omgezet tot biogas. Dit gas kan weer worden gebruikt als brandstof. Een voorbeeld van toepassing is HomeBiogas, een biogassysteem voor families. Het idee: je gooit je organisch afval aan de ene kant van de container erin, even later komt er biogas en vloeibare mest uit. Het geproduceerde biogas kan worden gebruikt voor bijvoorbeeld koken. Op grotere schaal kan het concept van anaërobe vertering interessant zijn voor het opwekken van groene energie.
3. Afval-naar-elektriciteit
Door de verbranding van afval kan elektriciteit worden opgewekt. Niet-recyclebaar afval wordt verbrand en de opgewekte elektriciteit wordt ingevoerd op het elektriciteitsnet. Daarnaast wordt de vrijgekomen warmte gebruikt om woningen, fabrieken en kassen te verwarmen. AVR verwarmt op deze manier zo'n 160.000 woningen en daarnaast nog bedrijven en ziekenhuizen. Door afval te gebruiken als brandstof wordt bespaard op het gebruik van brandstoffen die schadelijk zijn voor het milieu.
4. 'Pay as you throw'
'Pay as you throw' (kortweg: PAYT) is een programma waarbij de rekening die bewoners betalen voor het ophalen van afval afhangt van de hoeveelheid afval die ze produceren. Het gaat hier in het algemeen om restafval; recyclebaar afval wordt meestal niet in rekening gebracht. Hoewel er meerdere toepassingen van het PAYT-systeem bestaan, wordt de hoeveelheid afval meestal gemeten door middel van het gewicht. Het systeem, dat al sinds de jaren 40 bestaat, wordt op dit moment vooral toegepast in de VS.
5. Slim recyclen
Recyclen wordt al lang en breed gedaan in de meeste steden. Veel mensen gooien echter nog steeds al hun afval in dezelfde prullenbak. De oplossing van de Organic Energy Corporation: al het afval gewoon in één bak gooien en later sorteren. Het bedrijf heeft een machine ontwikkeld die het afval kan sorteren in twintig verschillende materiële 'categorieën'. Het gesorteerde afval kan dan gerecycled worden. Het bedrijf garandeert 95% afvalscheiding. Door alles in één afvalbak te gooien, hoeven vuilniswagens minder trips te maken, waardoor brandstof wordt bespaard. Bovendien wordt het organische afval gebruikt om biogas en mest te maken.
6. Zero waste-supermarkten
In september 2015 werd de eerste verpakkingloze supermarkt van Nederland geopend in Utrecht. Het idee: de consumenten nemen zelf flessen, Tupperware, potten en zakken mee naar de supermarkt en 'tappen' hun eten en drinken zelf in de hoeveelheid die zij nodig hebben. In Londen, Berlijn, Wenen en Antwerpen zijn ook al zero waste-supermarkten geopend. Dit concept heeft twee grote voordelen. Ten eerste wordt er minder afval gecreëerd omdat er geen verpakkingen worden gebruikt. Daarnaast wordt voedselverspilling voorkomen, doordat de consument zelf de benodigde hoeveelheid kan afwegen.
7. Afvaleilanden
In 2013 kwam het Amerikaanse architectenbureau Present met het idee om aan de waterkant van New York zogenoemde composting facilities te maken. Composteilanden dus. In het Green Loop-voorstel staat beschreven dat ze op de eilandjes afval willen recyclen en energie willen opwekken. Verder willen ze de eilanden zo inrichten dat ze gebruikt kunnen worden als parken, recreatiegebieden of gemeenschappelijke boerderijen.
Bronnen: Stadsleven Amsterdam, Smart Cities Council, Waste360 en de in de tekst genoemde bronnen