De briefschrijvers erkennen aandacht die minister De Jonge al heeft uitgerold voor het stimuleren van optoppen. Ze onderbouwen de potentie hiervan voor de woningbouw. Zoals het benutten van de bestaande ruimte en infrastructuur, en het stimuleren van gebruik van lichtgewicht materialen, zoals hout en biobased materialen.

Ook wijzen ze op de mogelijkheid om opbrengsten van optopprojecten te gebruiken voor verduurzaming van de al bestaande onderliggende bebouwing, of het wegwerken van achterstallig onderhoud.

Wel zeggen de deskundigen dat de aandacht van De Jonge zich vooral focust op woningcorporaties, en nog te weinig op appartementencomplexen met Verenigingen van Eigenaars (VvE’s). 

En dat terwijl deze complexen volgens CBS-gegevens uit 2023 samen 1.438.570 woningen vertegenwoordigen. Volgens de briefschrijvers hebben deze complexen potentie om via optoppen op korte termijn tienduizenden nieuwe woningen te realiseren. 

Maar, er is ‘één structurele en belemmerende factor die deze potentie dwarsboomt’, stellen de deskundigen. Zo moet minimaal vier vijfde van de VvE-leden met een wijziging van de bestaande bouw - dus ook een optopproject - instemmen. Volgens de briefschrijvers levert dat in de praktijk veelal een langdurig en tijdrovend proces en in het ergste geval een onhaalbaar project op.

Ze stellen voor om het nodige aantal instemmende VvE-leden naar omlaag te stellen. ‘Met de beperkte aanpassing van enkele wetsartikelen zou de drempel kunnen worden verlaagd naar bijvoorbeeld twee derde’, aldus de deskundigen in de brief die ze aan alle Tweede Kamerfracties stuurden.

Netwerk biobased optoppen 

De brief, die in handen van de redactie is, is ondertekend door een team dat het potentieel van optoppen voor met name VvE’s onderzoekt. In het bijzonder is de brief ondertekend door advocaat Benjamin den Butter (specialist appartementsrecht) en Rueben Kieffer, oprichter en CEO van Boom (specialist hout- en biobased bouw).

Het team bestaat onder meer uit juristen, technici, adviseurs, mensen uit bouwondernemingen, onderwijs en corporaties. Samen met een ander team deskundigen maken ze deel uit van het netwerk Biobased Optoppen.

Gemeente Rotterdam liet al weten een onderzoek te starten om optoppen financieel aantrekkelijker te maken. Een mogelijke oplossing ligt in het aanpassen van de ontheffingsvergoeding. De raad stemde onlangs in met een motie die dat mogelijk maakt. Optoppen werd tot dusverre nog weinig toegepast in Rotterdam.