Volgens de minister kwam in 2022 in 8 procent van de gevallen nog een kritieke afwijking in het energielabel voor. Dit leidde soms tot een verkeerd label. Daardoor werden woningen als energiezuiniger aangeduid dan ze in werkelijkheid zijn. 

De betrouwbaarheid van het energielabel is extra belangrijk, stelt De Jonge, omdat het label een steeds belangrijkere rol heeft bij de verkoop, verhuur en oplevering van woningen en gebouwen. 

Zo zijn de hypothecaire leennormen verruimd voor woningen met groene energielabels en speelt het energielabel een rol in het puntenstelsel waarmee huren worden vastgesteld. 

Certificaathouders en energieadviseurs 

De toezichthouder gaat controleren of energieadviseurs, de certificaathouders, de certificerende instellingen en de schemabeheerder zich aan de geldende voorschriften houden bij het opnemen, registreren en controleren van energielabels. Ook kan de toezichthouder energielabels controleren op basis van signalen. 

Met het aanwijzen van een publiek toezichthouder zal de onafhankelijkheid van de certificerende instellingen en de certificaathouders ook beter worden gewaarborgd, schrijft De Jonge in een brief aan de Tweede Kamer. Die hebben namelijk een klantrelatie. 

De Jonge koos voor Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw (TloKB) als uitvoerende instantie, omdat die organisatie al als taak heeft toe te zien op de kwaliteit van de bouw- en installatiesector en daar al inspecties voor uitvoert. Ook het toezicht op het stelsel van de gasverbrandingsinstallaties ligt bij de TloKB. 

Huurcommissie kan controleren 

Naast het instellen van een toezichthouder, neemt De Jonge meer maatregelen om de controle op het energielabel te verbeteren. Zo wordt de controlesteekproef vanaf juli op energielabels vergroot en volgen extra controles bij alle certificaathouders. 

De Huurcommissie kan een label van een woning op aanvraag kosteloos controleren en de een klachten- en geschillenprocedure is uitgebreid. Het intrekken van het bewijs van vakbekwaamheid van energieadviseurs kan makkelijker. 

Digital twins en infraroodcamera’s 

De Jonge wil ook nieuwe technologieën inzetten voor de controle van het energielabel. Het gaat dan om meettechnieken als 3D-scans van gebouwen, infraroodcamera’s, opname met behulp van geanalyseerde data en digital twins, en een overheidsgebouwendossier. 

Hij heeft op verzoek van de Tweede Kamer ook onderzocht of een vergaande hervorming van het stelsel met vervanging van alle rollen in het kwaliteitsborgingssysteem door publiek toezicht een optie is.  

Navraag bij marktpartijen, andere EU-lidstaten en kennisinstellingen leerde volgens de minister dat het aanwijzen van een publiekrechtelijk toezichthouder de gewenste optie is.