De vraag naar kantoren is structureel minder, stelt Sven Bertens, Head of Research & Strategy bij JLL. ‘Deze zal ook de komende jaren structureel op een ander niveau blijven.’
‘Gebruikers van kantoorpanden zijn namelijk bezig met het optimaliseren van hun huisvestingsportefeuille. Dat leidt tot gemiddeld 31 procent minder vraag ten opzichte van 2022.’
‘Let wel, dat is een terugval van vraag, geen uitval. We zien namelijk de vraag van gebruikers van kantoren structureel en wezenlijk veranderen.’
Volgens JLL komt dat onder meer omdat steeds meer medewerkers twee of drie dagen naar kantoor komen en daardoor is minder ruimte nodig.
Ook de economische mindere periode draagt bij aan een terugvallende vraag, zegt JLL. ‘Als bedrijven een kantoor zoeken, zoeken ze naar een kantoor dat voor een human experience kan zorgen. Beleving is dan belangrijk.’
Risico voor herontwikkeling
JLL ziet daarnaast dat de vraag naar duurzame gebouwen toeneemt. Met toenemende vereisten op het gebied van duurzaamheid, nemen kantoorgebruikers ook hun vastgoed onder de loep.
Wereldwijd hanteren bedrijven Science Based Targets Initiatives om op nul CO2-uitstoot te komen. Bertens: ‘Ook die CO2-doelen van bedrijven geven een boost aan de vraag naar duurzame kantoren. In Amsterdam alleen al is de vraag 57 procent meer dan het aanbod van duurzame kantoren.;
Bertens: ‘Je ziet dat daardoor duurzame panden nabij een OV-knooppunt gewild zijn en dat daar de waardering van toeneemt. Daarbij speelt de centrale locatie een belangrijke rol.’
Een niet-duurzaam gebouw in de periferie, alleen bereikbaar met de auto, vormt een probleem, zegt JLL. ‘We zien ook dat kantoren gebouwd tussen 1980 en 2000 minder voldoen aan de gebruikerswensen. Daar loop je een risico om als eigenaar te moeten herontwikkelen.’
