Volgens WoningbouwersNL worden ontwikkelaars verplicht om appartementen te realiseren die niet verkopen. Vergeleken met het voorgaande jaar lag de verkoop van Nederlandse appartementen in 2023 beduidend lager dan eengezinswoningen. Dat meldde de vereniging van bouwers op basis van NVM-cijfers, aangevuld met eigen cijfers.

Vooral grotere, duurdere appartementen verkochten minder goed. De oorzaak hiervan ligt volgens WoningbouwersNL, naast hoge kosten van overbruggingshypotheken, vooral bij de voorkeur van nieuwbouwconsumenten voor grondgebonden woningen.

‘Binnenstedelijk bouwbeleid dwingt ontwikkelaars echter om tegen deze wens in te bouwen, wat heeft geleid tot stilstand in veel binnenstedelijke projecten in 2023', aldus WoningbouwersNL.

Ofschoon de cijfers niet zullen liegen, ligt die oorzaak ergens anders, claimt Madeline Buijs, onderzoeker bij vastgoedadviseur Colliers. ‘De dalende verkoop wordt eerder bemoeilijkt door het prijseffect. De nieuwbouwwoningen zijn gewoon heel duur. Ondanks hun lage energielasten.’

Er is daarentegen genoeg vraag naar binnenstedelijke hoogbouw, zegt Buijs. Ze moedigt dan ook aan om te blijven bouwen in binnensteden en dorpscentra. In een recent artikel van Gebiedsontwikkeling.nl -samen met lector Cees-Jan Pen- gaat ze in op de discussie rondom ‘een straatje erbij'.

Buitenstedelijk bouwen kent een korte vergunningsprocedure, maar ook een langere bouwtijd. Dit is andersom bij binnenstedelijke projecten, benadrukt Buijs. Daarbij is er nieuwe infrastructuur nodig en ontstaan er logischerwijs ook dure huizen. 'Binnenstedelijk bouwen is uiteindelijk goedkoper.’

Doorstroom ouderen 

Te weinig nieuwe binnenstedelijke hoogbouw remt daarnaast de doorstroming in Nederlandse steden. ‘Volgens de laatste kadastercijfers zijn starters behoorlijk actief', zegt Buijs. ‘Maar de doorstromers zijn dat minder. Dit zijn de mensen die vaak naar nieuwbouwwoningen betrekken, maar die zijn te duur.’

Een praktisch voorbeeld daarvan zijn ouderen, vervolgt Buijs. ‘Zij bezitten grondgebonden woningen. Ze zijn bereid om te verhuizen naar een gelijkvloerse woning, maar willen wel graag in hun buurt blijven wonen.’ Hier zit een gigantische bouwvraag, aldus Buijs.

Binnenstedelijke appartementen voldoen aan die vraag en sluiten daarmee aan op de doorstroom-opgave. ‘De mix van nieuwbouw in de binnenstad is heel belangrijk', zegt Buijs. Een bouwbeleid dat meer focust op een oudere bevolking zou daarmee kansen bieden voor het vrijkomen van grondgebonden woningen.