Uit onderzoek van de gemeente Amsterdam blijkt dat er interesse bestaat om met een private organisatie zonder winstoogmerk bedrijfsruimtes te verhuren aan stadsverzorgende bedrijven.  

Daarbij kan het gaan om bestaande ruimtes of nieuw te ontwikkelen bedrijfslocaties voor de maakindustrie, stadslogistiek, autogarages, aannemers en schoonmaakbedrijven. De werkcorporatie kan grote vloeroppervlaktes huren en in delen verhuren.  

De gemeente nodigt komend jaar marktpartijen uit om te starten als werkcorporatie. Bij de opzet stelt de gemeente Amsterdam een eenmalige subsidie beschikbaar van maximaal 500.000 euro. 

In de jaarlijkse Monitor Bedrijfsruimte 2023 van de gemeente Amsterdam wordt de oprichting van een werkcorporatie aanbevolen. Uit de monitor blijkt dat de leegstand op de Amsterdamse bedrijfsruimtemarkt met 2 procent historisch laag is.  

Met name in Amsterdam Noord, waar vier bedrijventerreinen gelijktijdig worden getransformeerd naar woon-werkwijken, stijgen de huurprijzen.  

Ook neemt het tekort aan beschikbare en betaalbare bedrijfsruimtes toe. Ondernemers die door de gebiedstransformaties op zoek moeten naar een nieuwe locatie, komen hierdoor in de knel. 

Om stadsverzorgende bedrijven binnen de stadsgrenzen te behouden, wil de gemeente Amsterdam naast de opzet van een werkcorporatie ook inzetten op stapeling van bedrijfsruimten. 

'Weinig doorstroming van bedrijven' 

De krapte van de bedrijfsruimtemarkt in Amsterdam is zichtbaar in de afname van het beschikbare aanbod. In 2021 bedroeg dit 149.700 vierkante meter, een daling tegenover 2020 en op 2017 na het laagste niveau in de afgelopen 10 jaar. In 2022 is het aanbod in de hoofdstad verder afgenomen naar 93.500 vierkante meter. Door het gebrek aan bedrijfsruimte vindt er nauwelijks doorstroming van bedrijven plaats. De sterke schaarste op de bedrijfsruimtemarkt resulteert in huurprijzen die oplopen tot 150 euro per vierkante meter per jaar. In Amsterdam ligt het leegstandspercentage met 2,7 procent onder het landelijk gemiddelde. De werkgelegenheid op de bedrijventerreinen is tussen 2021 en 2022 met 4,2 procent gegroeid naar circa 38.800 banen. 

Dit betekent dat er ruimte komt voor nieuwe functies op bedrijventerreinen en bestaande bedrijvigheid behouden wordt. Daarnaast wil de gemeente een transformatiecoördinator in dienst nemen om ondernemers te adviseren die gevestigd zijn in transformatiegebieden. 

Ruimte voor loodgieter of autogarage   

Het gebrek aan schuifruimte voor bedrijven heeft zijn oorsprong volgens de gemeente in de wooncrisis en transformatieprojecten in Amsterdam-Noord. In dit stadsdeel veranderen vier bedrijventerreinen in gemengde woon-werkwijken.  

Volgens wethouder Sofyan Mbarki (Economische Zaken) blijft er altijd ruimte in de stad nodig voor een loodgieter of autogarage. 'Juist ook in nieuwe buurten in de stad. Tegelijkertijd is de ruimte schaars en zoeken we samen met de markt hoe we betaalbare ruimte kunnen behouden voor bijvoorbeeld een garage en elektricien in de buurt.' 

Het idee voor de opzet van een werkcorporatie komt uit de koker van Jaap Schoufour, senior-adviseur bij bureau Stipo. Hij onderzocht eerder dit jaar in opdracht van het Amsterdamse stadsbestuur drie mogelijke modellen voor de opzet van de werkcorporatie.  

Uit zijn verkenning bleek dat de meeste realistische opzet een management-model is met daaraan gekoppeld een fee. ‘Dat betekent dat de nieuwe werkcorporatie mkb-ondernemers werft, selecteert en die uiteindelijk voorstelt aan de eigenaar-verhuurder’, aldus Schoufour.