Daarnaast constateert het adviescollege in het bericht dat het samen met BSbm opstelde dat mondiale duurzaamheidsdoelen nog onvoldoende worden meegewogen in de verdichtingsopgave rond stations.
Het bericht van het CRa en BSbm kwam ongeveer gelijktijdig met de bekendmaking dat gebiedsontwikkelaar AM een tender heeft gewonnen voor de ontwikkeling van een deelgebied in de Zwolse Spoorzone.
Naast een ambitieus woonprogramma moet in de Zwolse spoorzone ruimte komen voor onderwijs en innovatieve bedrijvigheid, naast ruimte voor groen.
Het is bepaald niet de enige spoorzone waar komende jaren een ambitieus verstedelijkingsprogramma wordt uitgerold. Zo koesteren ook Tilburg, Eindhoven, Schiedam en Haarlemmermeer grote ambities rond hun stations.
Rond station Hoofddorp moeten 10.000 woningen verrijzen. Ook rond station Schiedam-Centrum zijn duizenden woningen gepland. Omdat de ruimte in de spoorzones beperkt is, ligt de nadruk op hoogbouw.
Ofschoon verdichting rond spoorzones alom wordt gepropageerd, zeker door adviescolleges als het CRa, waarschuwt dat college nu samen met BSbm voor de risico's als te eenzijdig op stapelen wordt gemikt, en gebieden zo vol worden gebouwd dat de primaire functie - bereikbaarheid - in het gedrang kan komen. Daarnaast maken ze zich zorgen over duurzaamheid.
‘Maximaal stapelen en verknopen is vaak complex, beperkt toekomstvast, onvoldoende duurzaam en bovendien kostbaar en daarmee niet inclusief', schrijven de adviescolleges.
'Een goede afstemming tussen verstedelijking en ov-mobiliteit legt de basis voor een robuust stedelijk netwerk met aantrekkelijke en vitale stations in een goed bereikbare stedelijke omgeving’, vervolgen ze.
Haalbare oplossingen
De adviescolleges roepen overheden en ‘spoorse partijen’ (NS en ProRail, red.) ook op om samen op zoek te gaan naar ‘haalbare oplossingen’. Ze doen daartoe een vijftal aanbevelingen om verstandig met de verdichtingsopgave rond stations om te gaan.
Deze zijn:
- Houd rekening met de mobiliteit van morgen: geef het station en het stationsgebied letterlijk en figuurlijk ademruimte;
- Vergroot de scope van de gebiedsontwikkeling tot 4 kilometer: hier worden wonen, werken en voorzieningen binnen bereik van het station gerealiseerd;
- Maak het stationsgebied integraal onderdeel van de omgeving: door goede fiets- en voetgangersroutes en plek voor alles wat hoort bij ontvangen en verblijven, ontmoeten en afscheid nemen;
- Meten is weten: maak alle plannen Paris-proof: neem het jaar van realisatie, meestal na 2030, als ijkpunt voor de CO? footprint en klimaatadaptatie;
- Maatwerk is altijd geboden: een locatie-eigen uitstraling en programma geeft een stationsgebied een eigen karakter.
Het CRa en Bureau Spoorbouwmeester willen met de betrokken ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in gesprek over de aanbevelingen en hoe die kunnen landen in beleid en concrete planontwikkeling.
