‘Als gemeente hadden ze gehoopt op een positievere uitkomst, maar de kiezer heeft altijd gelijk.’ Zo reageert Vincent Wever, strateeg mobiliteit bij de gemeente Amersfoort, op de uitslag van het referendum. Een overgrote meerderheid van Amersfoort is tegen nieuwe parkeerplannen. 

Het stadsbestuur van Amersfoort wil op lange termijn overal in de stad parkeervergunningen en betaald parkeren invoeren. De tweede auto moet dan op afstand worden geparkeerd. Hierdoor moet ruimte ontstaan om buurten in te richten met meer groen en speelplekken en minder ‘blik’. 

Ook moeten er in Amersfoort 10.000 woningen worden bijgebouwd. Met uitzondering van een extra woonwijk moeten zij allemaal landen in de bestaande stad. Het aantal auto's kan niet meegroeien, aldus de gemeente, of anders slibben de wegen dicht en ontstaat overlast. 

Maar 74 procent van Amersfoorters is tegen en dus gaat het plan op 19 december terug naar de gemeenteraad. De referendumcommissie adviseerde op basis van de uitkomst om een bredere dialoog aan te gaan met inwoners dan enkel de ja-nee vraag. 

Onvoldoende geluisterd 

Het referendum laat volgens Wiebe de Ridder, consultant bij MarketResponse, zien dat er nog onvoldoende naar de burgers is geluisterd. Hij had zelf liever een groter participatieproces voor zich gezien, voorafgaand aan het referendum.  

Door bewoners bijvoorbeeld in te delen in bewonersprofielen, kan beter en bewuster worden getoetst hoe verschillende bewoners reageren op nieuwe plannen zoals het parkeren in Amersfoort.  

MarketResponse gebruikt hiervoor het BSR-model, dat demografische data en data over levensstijlen combineert. 

In het geval van de parkeerplannen in Amersfoort verwacht De Ridder dat de grootste oppositie afkomstig is van drie soorten bewoners: de exclusieve, comfortabele en rustige bewoners. 

‘Dit zijn over het algemeen meer introverte mensen, die op zoek zijn naar duidelijkheid en tegen echte veranderingen zijn. Tenzij het in hun eigen voordeel is.’ Niet iedere bewoner heeft dezelfde motivatie om tegen te stemmen, aldus De Ridder. 

Motieven onbekend 

De gemeente Amersfoort is na het referendum gestart met een bredere dialoog via het Amersfoort Panel, een adviserend orgaan met 6.000 inwoners uit Amersfoort. Hen is de afgelopen week verdiepende vragen gesteld om de uitslag van het referendum beter te kunnen duiden. 

Die antwoorden zullen tijdens het debat op 19 december van hulp zijn aan de raad om over het parkeerbeleid te debatteren. 

Vincent Wever, strategisch adviseur mobiliteit bij de gemeente Amersfoort, hoopt uit de verdiepende vragen meer te leren over de motivatie van bewoners om tegen de parkeerplannen te stemmen. Voorafgaand aan het referendum heeft volgens hem wel participatie plaatsgevonden, desondanks heeft de weerstand de gemeente verrast. 

‘Gingen we te snel? Is er onduidelijkheid geweest over de uitvoering? Zagen bewoners de voordelen er niet van in? Op basis van de uitkomsten weten we beter waar de weerstand vandaan komt.’ 

Oog voor bewonersprofielen 

De Ridder adviseert Amersfoort om nu goed na te denken over waar zij in hun stad realistisch de parkeerruimte voor auto's kunnen weghalen. Hij acht het niet haalbaar om het parkeerbeleid in elke wijk op te leggen. 

‘Sommige bewoners zien best wel in dat een auto op termijn de stad uit moet. Maar op het moment dat jij als zzp’er met je eigen busje in de bouw werkt, dan sla je niet aan op minder parkeerruimte.’ 

De Ridder: ‘Als gemeente is het nu zaak om alle profielen gehoord te laten voelen en recht te doen aan de tegenargumenten. Van ouders die hun kinderen naar de sport willen brengen tot aan bewoners die er principieel tegen zijn dat iemand over hun auto beslist.’ 

‘Ga er niet vanuit dat je met elke participatievorm iedereen in je stad bereikt. Maar door diverse vormen van participatie toe te passen, vergroot je je bereik.’ 

Die aanvullende participatie komt er ook, zegt Wever, nadat de politiek zich er 19 december over buigt. 

Hij ziet de uitslag van het referendum overigens niet als enkel negatief: het parkeerbeleid leeft onder de Amersfoorters. ‘Het goede nieuws is dat we nu in snelkookpan-setting het gesprek zijn aangegaan met onze inwoners. Deelnemers van het panel zijn bereid om uitgebreid hun mening toe te lichten.’