Europese woningministers dringen in de zogenoemde Gijón-verklaring de Europese Commissie aan op een herziening van de regels voor sociale huur. Zij vinden vooral dat de definitie van sociale huisvesting in de Europese staatssteunregels moet veranderen. Dit kan ervoor zorgen dat staatsteun voor middenhuur mogelijk wordt, zodat ook middeninkomens betaalbaar kunnen huren.
Voorafgaand aan de Europese woningministers deden ook zeven lidstaten, op initiatief van Nederland, een soortgelijke oproep. Hierbij gaf demissionair minister De Jonge samen met collega’s uit andere Europese landen specifiek aan meer ruimte te willen voor middeninkomens. Duitsland, België, Luxemburg, Portugal, Slowakije en Spanje ondertekenden de oproep ook.
Vanuit het Europees Parlement klinkt hetzelfde geluid. In een brede oproep, getekend door 61 Europarlementariërs uit verschillende landen en vanuit verschillende politieke partijen, vragen zij om aandacht voor de middeninkomens.
Tot slot heeft de EU-koepel, Housing Europe, samen met de diverse EU-koepels van steden, huurders, en gemeenten een open brief gestuurd aan de Europese ministers van wonen. Boodschap van deze brief is: pas de staatssteunregels aan om meer mogelijkheden te genereren voor middenhuur.
Volgens corporatiekoepel Aedes zorgt dit geluid uit verschillende hoeken en lagen voor een enorme druk op de Europese Commissie. De verwachting is dan ook dat Brussel hier gehoor aan gaat geven.
Betaalbare woningen voor middeninkomens staan flink onder druk. Naast Nederland stijgen ook in veel andere Europese landen de huren harder dan de inkomens. Huishoudens met een middeninkomen verdienen te veel voor een sociale huurwoning, maar kunnen de hoge prijzen voor een koopwoning ook niet betalen. Dit leidt hen naar de vrije huursector, waar onvoldoende betaalbare woningen voor middeninkomens zijn.
Nog enkel voor kansarme groepen
Volgens de Europese regels mag de overheid bedrijven en organisaties staatssteun geven, bijvoorbeeld met subsidies of bankgaranties. Staatssteun is mogelijk voor een zogeheten Dienst van Algemeen Economisch Belang (DAEB). Lidstaten van de EU bepalen zelf wat in hun land wel en niet een DAEB is. In Nederland valt sociale huisvesting onder DAEB.
Middeninkomens vallen daar nog niet onder. De Europese Commissie heeft in het DAEB-besluit van 2012 extra voorwaarden aan lidstaten gesteld. DAEB-activiteiten moeten zich richten op achterstandsgroepen of sociaal kansarme groepen. In Nederland is die groep gedefinieerd aan de hand van de inkomensgrens die bepaalt of iemand in aanmerking komt voor een sociale huurwoning. Middeninkomens horen daar niet bij. Middenhuur is dus niet-DAEB en levert geen staatssteun op.
De positie van middenhuur is aan het veranderen. Vorige maand stemde de Tweede Kamer in met het afschaffen van de marktverkenning voor corporaties, waardoor corporaties middenhuurwoningen mogen aanbieden. Ook lijkt zich inmiddels een meerderheid af te tekenen voor de Wet Betaalbare Huur, waarmee middenhuren aan een streng regime worden gebonden.