‘Een energiesysteem heeft een heel dynamisch karakter. Het kan zomaar veranderen, bijvoorbeeld als een groot bedrijf elektrificeert, elektrische trucks in het gebied brengt of juist een groot zonneveld op het dak wil aanleggen’, zegt Jory Rombouts, regisseur energiesysteem en opwek bij energieregio Drechtsteden.
Voor die energieregio was dat de aanleiding om met hulp van ZEnMo en de TU Eindhoven (TU/e) een digital twin op te tuigen. Deze unieke tool biedt meer inzicht in mogelijkheden voor verduurzaming en brengt mogelijke energiecombinaties binnen de gemeenten in beeld.
De energieregio Drechtsteden stelt de digital twin beschikbaar aan ondernemersverenigingen en ondernemers, zodat zij samen hun plannen kunnen analyseren.
Dan gaat het niet alleen om de wens om het net te verzwaren, zoals het bijplaatsen van extra transformatorhuisjes, zegt Rombouts, maar ook over hoe de ondernemers samen geïntegreerde energiekeuzes kunnen maken.
Inzicht in stroomverbruik
De tool bevat openbare data, maar ook bedrijfsgevoelige gegevens. In deelgebieden geven ondernemers inzicht hun energiegebruik en delen ze plannen voor verduurzaming. Op die manier kunnen ze met de tool energiestromen zien, en mogelijke effecten van samenwerking. Daarom is de tool per deelgebied niet openbaar.
Rombouts is verrast door de openheid van de ondernemers. Aan de andere kant: dit is in hun eigen belang. Door de digital twin krijgen ondernemers zicht op slimme, samenhangende energieplannen, aldus Rombouts.
Antoniapolder in Hendrik-Ido-Ambacht
‘Met de tool kunnen de ondernemers verder puzzelen om te kijken wat ze kunnen met de energievoorziening. Delen? Investeren? Dat is aan ondernemers om keuzen te maken, en onze digital twin helpt daarbij.’
De ondernemers praten in hun eigen verband aan zogeheten innovatietafels verder. Dit is een concept van de ondernemersverenigingen in de regio Drechtsteden en daar is ruime ervaring mee. Zo zijn er al innovatietafels rondom waterstof en opleidingen. Een innovatietafel energie delen was dan ook snel opgericht door de ondernemersverenigingen.
Dat is gebeurd op bedrijventerrein Antoniapolder in Hendrik-Ido-Ambacht. Uit de tool bleek dat de druk op het net te groot wordt als ze individueel gaan verduurzamen.
De vele plannen van de ondernemers hebben wel kans van slagen als ze samenwerken. Daardoor wordt het elektriciteitsnet minder belast. Bedrijven kunnen samenwerken door bijvoorbeeld elkaars piek- en dalverbruik te compenseren.
Rombouts wijst op bedrijventerreinen in Zwolle en Tholen waar de eerste groepscontracten met een netbeheerder inmiddels zijn afgesloten. Dat ziet ze ook voor zich in Drechtsteden.
Kansen voor warmte
Het stopt niet bij elektriciteit, zegt Rombouts. ‘Ondernemers kunnen ook warmte uitwisselen.’ Want ook warmtedata is uit de digital twin te halen. En daarmee liggen er kansen voor warmteleidingen.
Zo heeft de digital twin ook direct gevolgen voor andere gemeentelijke afdelingen. ‘Onze ruimtelijke collega’s zijn al aangehaakt bij de verduurzaming’, zegt Rombouts. ’Dat wil niet zeggen dat de puzzel makkelijk is te maken.’
Informatie uit de digital twin wordt nu toegepast op twee plekken, waaronder Antoniapolder. ‘De komende tijd willen we de digital twin beschikbaar stellen voor nog tien gebieden.’
Scenario’s op regioniveau
De tool wordt ook ingericht om op regionaal niveau scenario’s te ontwikkelen. Door aan allerlei knoppen te draaien, wordt duidelijk wat effecten van verduurzaming kunnen zijn op het elektriciteitsverbruik en warmtebehoefte in de Drechtsteden als geheel.
‘Wat betekenen bijvoorbeeld accu’s voor het stroomnet hier? Of: wat is de impact als bestuurders of inwoners kiezen voor een warmtenet of warmtepomp?’
Daarmee krijgt Drechtsteden zowel inzicht in de effecten op het niveau van de regio als op het niveau van een gebied. Door in- en uit te zoomen worden het samenspel en de afhankelijkheden steeds beter zichtbaar. Daarmee kan het gesprek over verduurzaming en het tegengaan van netcongestie starten.
Rombouts benadrukt dat de tool slechts een hulpmiddel is. ‘De digital twin biedt een allereerste verkenning en geeft inzicht in kansen. Wil je echt op deelgebiedniveau een energiecoöperatie oprichten, dan is meer onderzoek nodig.’
Seminar 'Ruimte creëren voor het energiesysteem van de toekomst'
Hoe komen we tot snellere en verantwoorde ruimtelijke inpassing van een nieuw duurzaam energiesysteem? Hoe zetten we digital twins in voor het realiseren van smart energyhubs? Antwoorden op deze en andere vragen komen aan bod tijdens het seminar ‘Ruimte creëren voor het energiesysteem van de toekomst’ dat vakbladen ROm en BT organiseren op dinsdag 21 november van 14.00 tot 16.30 uur in Amersfoort.
Meld je direct aan
