‘In een periode waarin de woningnood hoog is, is iedere woning die door verkoop uit de sociale woningvoorraad verdwijnt er een te veel’, schrijft het stadsbestuur in een raadsbrief. Daarom kondigt Utrecht vanaf 1 januari een stop aan op de verkoop van sociale huurwoningen.
De afspraken komen bovenop de Nationale Prestatieafspraken (NPA) en de daaruit voortvloeiende Woondeal regio Utrecht, die afgelopen maart is ondertekend. Daarin staat dat de regio U10 minimaal dertig procent van alle woningen sociale huurwoningen moeten zijn.
De gemeente realiseert zich dat corporaties met de verkoop kasgeld krijgen voor nieuwbouw of onderhoud. Daarvoor komen compensatiemaatregelen. Die worden nog uitgedacht, zegt een woordvoerder van de gemeente.
De stop, die al in het coalitieakkoord stond, wordt jaarlijks geëvalueerd aan de hand van onafhankelijk onderzoek door bijv. Ortec Finance & ABF Research, zegt de gemeente.
Er volgt dan ook overleg met corporaties om te bezien welke maatregelen (financieel, beleidsmatig) per project vanuit de gemeente of andere overheid nodig zijn om corporaties in positie te houden om de sociale voorraad te laten groeien.
Het beleid staat haaks op veel verkiezingsprogramma’s van landelijke partijen. Onder meer D66, in de Utrechtse coalitie, NSC van Pieter Omzigt, BBB en Ja21 zijn tegen een totaalverbod op de verkoop. De VVD werkt aan een recht van huurders om hun sociale huurwoning te kopen.
Particuliere verhuurders
De stop geldt alleen voor de aangesloten woningcorporaties, verduidelijkt een woordvoerder van de gemeente. Er zijn in Utrecht ook enkele particulieren die sociale woningen verhuren.
Zij kunnen nog wel verkopen. Daarbij geldt wel een uitsterftbeleid. ‘Wij willen sociale huurwoningen eigenlijk alleen zien bij corporaties’, aldus de woordvoerder. Of, zoals in de brief staat: ‘Sociale huur is corporatiehuur.’
Die corporaties gaan met de Woondeal in de hand flink bijbouwen. Zo moeten er onder meer 500 studentenkamers per jaar bijkomen en staan er ook veel nieuwe flexwoningen in het akkoord.
In lijn met het verbod op verkoop, heeft de gemeente met de corporaties afgesproken voorzichtig te zijn met sloop. Daarvoor is een ‘Leidraad Sloop en Nieuwbouw’ afgesproken. Dat moet discussies met huurders voorkomen.
‘Vanuit dat perspectief is in het coalitieakkoord sloop verbonden aan een ‘nee, tenzij’ en plaatsen we (de rechten van) de zittende huurder voorop’, aldus het stadsbestuur.
In het akkoord staat dat corporaties en gemeente de vertrouwelijk hun portefeuillestrategie met elkaar gaan delen. Corporaties geven aan waar zij nadenken over renovatie dan wel sloop.
Er komt een advies op basis van de leidraad, dat vervolgens met de huurders wordt besproken voordat er een definitief besluit volgt.
Leefbaarheid volgt aanpak Overvecht
In de Stedelijke Samenwerkingsafspraken 2023 – 2026 (Prestatieafspraken), staan ook afspraken over betaalbaarheid, verduurzaming en leefbaarheid in wijken.
Zo wordt de wijkaanpak ‘Samen in Overvecht‘uitgerold over de rest van de stad. Die aanpak, met veel participatie, heeft de afgelopen jaren volgens bewoners gezorgd voor verbetering van hun wijk.
Ook is afgesproken dat corporaties er met medewerking van de gemeente voor zorgen dat hun woningen uiterlijk 2050 gasloos zijn, en wordt het makkelijker voor huurders om zonnepanelen op hun dak te leggen.