Biodiversiteit en groen: verkiezingsprogramma’s onder de loep

Met het veranderende klimaat zijn thema’s als vergroening, klimaatadaptatie en biodiversiteit aan de orde van de dag en zij ontbreken dan ook niet in de verkiezingsprogramma’s. De Partij voor de Dieren (PvdD) is de enige die zich in haar verkiezingsprogramma sterk maakt voor een Minister van Klimaat en Biodiversiteit. D66 wil een daadkrachtig internationaal Parijsakkoord voor de natuur en biodiversiteit, dat duidelijke doelen stelt voor de korte en lange termijn.

Groennorm 3-30-300

Dat de biodiversiteit terugloopt, erkennen vrijwel alle partijen. Bij BIJ1 heeft biodiversiteit prioriteit. Maaibeleid wordt aangepast om natuur de ruimte te geven en er komt een nationaal bomenplan.

Boer Burger Beweging (BBB) tekent aan dat biodiversiteit niet alleen een zaak van natuurbeheerders en landbouwers is, maar een zaak voor eenieder die een verantwoordelijkheid heeft voor een deel van de buitenruimte, dus ook in wijken, steden en dorpen.

Als enige partij noemt de BBB de groennorm 3-30-300: iedereen moet vanuit zijn woning minimaal 3 bomen kunnen zien; een minimale boomkroonbedekking die zorgt voor schaduw in buurten van 30 procent; en iedereen zou op 300 meter wandelafstand van zijn woning een groene verblijfsplek of park moeten hebben.

De PvdD hanteert de regel dat elke gemeente moet voldoen aan de norm van minstens 50 vierkante meter kwalitatief groen per inwoner.

Natuurbeheer

De VVD zorgt voor effectief en actief natuurbeheer. Dat is volgens de liberalen nodig voor bescherming van onze inheemse biodiversiteit en ter voorkoming van schade en grote natuurbranden. Volgens de partij gaat de leefomgeving vergroenen uitstekend samen met economische groei.

Het CDA vindt dat er voldoende geld moet komen voor natuurbeheer en het herstel van biodiversiteit. Ook de ChristenUnie wil investeren in meer natuur en die natuur ook beter beschermen. In haar verkiezingsprogramma heeft de partij een heel hoofdstuk aan het thema gewijd, onder de titel ‘Eerherstel voor de natuur’.

Daarin als aandachtspunten vergroting van de biodiversiteit met voor boeren een passende beloning als ze biodiversiteitsmaatregelen nemen. 50PLUS vindt dat meer groen in stad en land veel meer aandacht en geld moet krijgen in het klimaatdebat.

Bouwen en natuur

Diverse partijen koppelen natuur aan bouwen. Natuurversterkend bouwen wordt de nieuwe norm, volgens Nieuw Sociaal Contract (NSC). Zowel op bedrijventerreinen als bij nieuw te ontwikkelen woonwijken. BBB is voorstander van natuurinclusief bouwen en koppelt dat aan het gebruik van circulaire en plantaardig geproduceerde bouwmaterialen. Bij binnenstedelijke herontwikkeling en/of renovatie moet gelet worden op klimaatadaptatie, bijvoorbeeld door ruimte te laten voor groen en water.

GroenLinks-PvdA wil het bouwbesluit aanpassen, zodat planologisch duidelijk wordt hoe een ontwikkeling de biodiversiteit doet toenemen. Er worden normen voor natuurinclusiviteit vastgelegd in relevante wetgeving, als het aan die partij ligt.

Bij de PvdD wordt nieuwbouw natuurinclusief met groen, nestgelegenheid voor dieren, bomen en struiken in de straat en speelnatuur om de hoek.

In het bouwplan moet, vindt NSC, ook aandacht zijn voor investeringen in groen en natuur. Indien het plan is opgesteld samen met lokale natuurorganisaties, wordt dit beloond met een vrijstelling van kostbaar en tijdrovend nader ecologisch onderzoek. Bij D66 wordt nieuwbouw waar mogelijk opgeleverd met een regenwaterton en een groen dak.

Leefbaarheid versterken

Het CDA regelt dat bij nieuwbouw er ook voldoende voorzieningen komen: scholen, zorg, winkels en goede verbindingen om hiermee de leefbaarheid in wijken en dorpen te versterken. De BBB wil de leefbaarheid van het stedelijk gebied verhogen door meer groen in en rond de stad toe te passen. Groen verhoogt de leefbaarheid, biodiversiteit, omgevingskwaliteit, reguleert vocht, reduceert hitte, creëert rust voor de gemeenschap en verbindt mensen in dorpen en wijken, aldus de partij.

De PvdD wil het leven in bebouwd gebied aangenamer en socialer maken door meer toegankelijke natuur om steden heen aan te leggen en dorpen en steden radicaal te vergroenen met groene gevels, daken, stoepen, groenslingers, natuurspeelplaatsen en buurtmoestuinen. JA21 vindt behoud van een groene leefomgeving rondom steden van belang, zowel voor de leefbaarheid als uit oogpunt van natuurbehoud en recreatie.

Recreatief groen in en om steden en dorpen groeit niet vanzelf mee met de grote aantallen woningen die moeten worden gebouwd, schrijft NSC in zijn verkiezingsprogramma. Daarom moeten Rijk, provincie en gemeenten afspraken maken om bij alle ruimtelijke plannen en gebiedsontwikkelingen de ontwikkeling van groen evenwichtig mee te nemen.

Ook D66 wil steden vergroenen omdat dit bijdraagt aan de leefbaarheid en verkoeling in de steeds warmere zomers. Daarom wordt ingezet om in 2040 3 procent van het totale stedelijk gebied in Nederland natuur te laten zijn en dat tot 5 procent te verhogen in 2050.

Tuinen vergroenen

Maar ook op wijkniveau hebben diverse partijen goede voornemens. Wijken horen groen te zijn, volgens de VVD. De partij wil daarom buurtbewoners stimuleren om meer groen om het huis aan te brengen. Het vergroenen van tuinen wordt, als het aan de PvdD ligt, sterk gestimuleerd zodat water makkelijker de grond in kan trekken. Ook worden bijvoorbeeld nieuwbouwhuizen opgeleverd met (turfvrije) grond, in plaats van zand. Ook in de openbare ruimte worden minder tegels gebruikt, hier komt beplanting voor in de plaats.

Net als de VVD gaat de PvdD burgers stimuleren en voorlichten om hun tuin te vergroenen. Gemeenten dienen het goede voorbeeld te geven en op veel te versteende plekken tegels weg te halen die plaatsmaken voor groen. Het aanleggen van groene gevels en groene daken, en het afkoppelen van regenwaterafvoer van het riool wordt via subsidies gestimuleerd.

BBB wil het bewustzijn onder burgers en bedrijven over het belang van water en groen bij het tegengaan van hittestress vergroten. Zelfs in voor- en achtertuinen kunnen eenvoudige maatregelen worden genomen om hittestress tegen te gaan.

Vergroenen van schoolpleinen

GroenLinks-PvdA en CDA vinden elkaar in het vergroenen van schoolpleinen. Volgens de ‘groene socialisten’ is het verduurzamen en vergroenen van schoolgebouwen en schoolpleinen een essentieel onderdeel van een goed leerklimaat voor leerlingen en leraren. Daarvoor moeten voldoende middelen ter beschikking van gemeenten komen.

De groene buitenruimte die scholen hebben, moet na schooltijd zo mogelijk toegankelijk zijn voor de buurt. Het CDA wil dat een nieuwe regering samen met scholen en gemeenten een programma start om alle schoolpleinen te vergroenen.

Natuurgebieden

Wat de natuurgebieden betreft, wil NSC zich inzetten voor robuuste natuurgebieden en het in stand houden van bedreigde dieren en planten. Hierbij worden landschapselementen zoals houtwallen, hagen en kwelders gekoesterd.

GroenLinks-PvdA wil vasthouden aan het doel om de stikstofuitstoot in 2030 te halveren en daarvoor beschermde natuurgebieden aan elkaar verbinden en bufferzones om deze gebieden creëren. Voor meer biodiversiteit wordt het beleid voor Nationale Parken voortgezet.

Volt wil meer natuurgebieden. Samenleven met de natuur wordt de standaard, zodat we bij alles wat we doen iets teruggeven aan de aarde en de ecosystemen die ons gezond houden, staat in het verkiezingsprogramma.

Om de biodiversiteit te versterken gaat de BBB geen nieuwe natuurgebieden aanleggen, maar flora en fauna beheren in de juiste aantallen, wat kan betekenen dat er soms geen plek is voor een soort. De PvdD wil juist wel natuurgebieden aanleggen. De criteria voor kapvergunningen worden flink aangepast en er dient een massale aanplant van bomen te komen: ten minste één nieuwe boom per inwoner per jaar, ook in de bebouwde kom.

Ook de ChristenUnie vindt dat vergunningaanvragen voor de kap van bomen moeilijker moeten worden en dat er minimaal 10 procent meer bos moet komen.

Geen prioriteit

Bij sommige partijen heeft vergroening en biodiversiteit geen prioriteit. De SGP besteedt er nauwelijks aandacht aan. De SP wil geen subsidies voor vergroening van bedrijfsactiviteiten, zonder dat daar zeggenschap tegenover staat.

De PVV geeft aan dat de Klimaatwet, het Klimaatakkoord en alle andere klimaatmaatregelen direct door de shredder gaan. ‘Onzinnige subsidies’ voor onder meer vergroening worden afgeschaft. Volgens Forum voor Democratie (FVD) is er geen sprake van een klimaatcrisis en moeten we direct stoppen met het huidige klimaatbeleid.