Senator Saskia Kluit van GroenLinks/PvdA riep minister De Jonge in een motie op om nogmaals te praten met de koepels van gemeente, waterschappen en provincies, en binnen twee weken in een brief teug te koppelen wat de uitkomsten daarvan zijn. 

Kluit heeft geen vertrouwen dat de DSO al klaar is. Ze zegt dat een onbekend deel van de gemeenten nog niet voldaan heeft aan minimale voorwaarden, zoals omzetting van alle relevante APV's naar de Omgevingswet, begrijpelijke toepasbare regels in het Omgevingsloket (DSO), of vastgesteld participatiebeleid. 

Ook wijst ze naar het personeelstekort, dat parten kan spelen bij de kortere looptijden die in de Omgevingswet staan, en de waarschuwingen van het adviescollege ICT en Raad van State over de gevolgen van een onvoldragen ICT-systeem. 

Tijdens het debat werd duidelijk dat Kluit geïrriteerd is over het niet opvolgen van meerdere aangenomen moties van de Eerste Kamer. Ze zegt dat er nog veel vragen leven over de invoering. 

‘Een van de invoeringseisen van de provincies was bijvoorbeeld het projectbesluit, dat nog getest moet worden en pas begin volgend jaar afgerond kan worden. Dat is een belangrijk instrument voor provincies’, hield de minister voor. 

Durven stoppen met de Omgevingswet 

‘Wij zijn een chambre de réflexion, maar wij concluderen op basis van heel veel vragen en heel veel voorwaarden die we gesteld hebben dat we daar niet aan voldoen. We moeten leren van wat er mis is gegaan in het verleden. Wij moeten dan ook durven te stoppen wanneer het nog kan, en dat is nu.’ 

De nieuwste motie van Kluit werd gesteund door de fracties van OPNL, SP, PvdD, JA21, BBB, 50PLUS en had daarmee een meerderheid. De fracties van SGP, D66, CDA, Volt, PVV, FVD, VVD en ChristenUnie stemden tegen. 

Motie staatsrechtelijk onwerkbaar 

Minister De Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties werd dinsdag voor het interpellatiedebat naar de Eerste Kamer geroepen, pikant genoeg op hetzelfde moment dat hij bij de Schakeldag over de Omgevingswet zou spreken met ambtenaren van gemeenten, waterschappen en provincies. 

De motie is onwerkbaar en gaat hij niet uitvoeren, zei hij. Allereerst wees hij erop dat de invoeringsdatum door de Eerste en Tweede Kamer zijn gegaan. Even snel aanpassen, zoals Kluit in de motie vroeg, kan helemaal niet, volgens De Jonge. ‘Je kunt niet een stemming herroepen per motie. Dat gaat niet.’ 

Ook wijst hij erop dat in de motie staat dat het onverantwoord zou zijn om het juridisch stelsel van de Omgevingswet in te laten gaan. ‘Maar dat juridisch stelsel heeft u nu juist zelf vastgesteld, en bij vrij grote meerderheid ook.’  

'Bij zo'n ongelofelijk grote wet kan het bijna niet anders dan dat er ook dingen misgaan. Dat is het punt niet. Het punt is: hebben we dan gelijk ook de brandweer paraat om te zorgen dat we het weer oplossen? Het antwoord op die vraag is ja'

Wel wil hij in gesprek met VNG, UvW en IPO over de Omgevingswet en een brief daarover naar de Kamer sturen. ‘Er staat een gesprek gepland op 16 november. Ik zal kijken of ik dat naar voren kan halen, omdat u mij vraagt om binnen een week middels een brief terug te koppelen over de conclusie die kabinet en koepels hieraan verbinden en de Kamer te informeren over het vervolg.’ 

‘Het vervolg kent u, want het vervolg heeft u zelf vastgesteld, namelijk dat de wet per 1 januari 2024 moet ingaan.’